COP30 ZİRVESİNDE NELER KONUŞULACAK?

COP30: Amazon’un Kalbinde Küresel İklim Zirvesi

Değerli dostlar,

2025 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP30), 10-21 Kasım tarihleri arasında Brezilya'nın Amazon bölgesindeki Belém şehrinde düzenlenecek. Bu zirve, COP tarihinin Amazon'da gerçekleşecek ilk buluşması olacak ve bu yönüyle büyük bir sembolik ve stratejik anlam taşıyor.

Neden Belém, Neden Amazon?

COP30’un Amazon’da düzenlenmesi, dünyanın en büyük yağmur ormanlarının korunmasına yönelik küresel vurguyu daha da görünür kılmak amacı taşıyor. Bu tercihle, iklim krizinde ormanların ve yerli halkların önemi daha fazla gündeme taşınıyor.

🗓️ Zirve Takvimi

Zirvenin resmi oturumları 10-21 Kasım tarihleri arasında yapılacak. Devlet başkanlarının katıldığı açılış ve liderler oturumları ise 6-7 Kasım tarihlerinde gerçekleşecek.

🎯 COP30’un Ana Gündem Başlıkları

• Ulusal Katkı Beyanları (NDC’ler): Ülkelerin karbon azaltımı taahhütlerinin güncellenmesi ve uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi.

• İklim Finansmanı: Gelişmekte olan ülkeler için büyük ölçekli iklim finansmanının mobilize edilmesi hedefleniyor.

• Ormanların Korunması: Tek tür ormanların dönüştürülmesi ve biyoçeşitliliği destekleyen projelerin yaygınlaştırılması ön planda olacak.

• İklim Adaleti ve Yerli Halkların Katılımı: Yerli halkların haklarının korunması ve karar alma süreçlerine katılımı, bu zirvede ayrı bir önem taşıyor.

Altyapı Hazırlıkları

Belém şehri, binlerce kişiyi ağırlayabilmek için yeni konaklama alanları ve ulaşım altyapısı geliştiriyor. Bununla birlikte, hazırlık sürecinde çevresel hassasiyetlerin gözetilmesi de kamuoyunun dikkatinde.

İklim Okulu’ndan Notlar

İklim Okulu olarak COP30 zirvesini yalnızca izlemekle kalmıyor; zirveden elde edilen bilgi ve gelişmeleri Türkiye’deki iklim politikalarına entegre etmeyi, eğitim müfredatımıza aktarmayı ve sürdürülebilir dönüşüm için ilham almayı hedefliyoruz.

Bu zirve, gençler için bir öğrenme fırsatı, yerel yönetimler için bir yol haritası, girişimciler için yeşil bir vizyon olabilir.

Almanya’dan Türkiye’ye İlham: Orman Adaptasyonu ve Karbon Dengeleme Projesi

ORMANLARDA YEŞİL DÖNÜŞÜM: ORMAN ADAPTASYON PROJESİ

Değerli dostlar,

İklim değişikliği sadece sıcaklık artışı değil; aynı zamanda toprağın, ormanların ve doğanın dengesinin bozulmasıdır. Avrupa ormanları bu değişimin en çok hissedildiği yerlerin başında geliyor.

Yalnızca Almanya’da 2018’den bu yana yarım milyondan fazla hektar orman yok oldu. Aşırı sıcaklar, kuraklık, fırtına ve böcek istilaları gibi sebepler, özellikle tek türden oluşan (monokültür) ormanları savunmasız bırakıyor.

İşte bu noktada Almanya'nın Thüringen bölgesindeki Schlegel Orman Adaptasyon Projesi, örnek alınacak bir uygulamaya dönüşüyor.

Projede Ne Yapılıyor?

🌲 Tek tip ladin ormanı dönüştürülüyor.

Pina Earth, %84’ü ladinden oluşan 471 hektarlık ormanı, çeşitli ve iklime dayanıklı türlerle yeniden düzenliyor. Göknar, kızıl ağaç, kayın, huş, kestane ve akçaağaç gibi farklı türlerle biyoçeşitlilik artırılıyor.

🌱 Genç ağaçların doğal büyümesi destekleniyor.

Ormanın kendini yenilemesi teşvik ediliyor.

🦌 Yaban hayatı dengeleniyor.

Hayvan popülasyonları korunarak orman ekosistemi güçlendiriliyor.

Bu dönüşümle birlikte 30 yıl içinde 27.000 tonun üzerinde karbondioksit atmosferden uzaklaştırılacak. Proje yalnızca karbon salımını azaltmıyor; biyoçeşitlilik, su kaynaklarının korunması ve toplum refahı gibi alanlara da doğrudan katkı sağlıyor.

Proje Hangi Hedeflere Katkı Sunuyor?

✅ Sağlıklı yaşam

✅ Nitelikli eğitim

✅ Temiz su ve sanitasyon

✅ Sorumlu üretim ve tüketim

✅ İklim eylemi

✅ Karasal yaşamın korunması

İklim Okulu'ndan Dersler

İklim Okulu olarak bu gibi projeleri yalnızca izlemiyor, onlardan ilham alıyor, öğreniyor ve kendi coğrafyamıza uyarlıyoruz.

📚 Bu projeler bize şunu öğretiyor:

• Ormanlar birer karbon yutağıdır,

• Biyoçeşitlilik iklim direnci için esastır,

• Yerel iklim eylemleri küresel mücadeleye destek verir.

Sizinle de Çalışabiliriz

Eğer siz de yerel orman alanlarınızda benzer projeler yapmak, karbon dengeleme stratejileri geliştirmek, iklim bilinci eğitimi vermek veya doğa tabanlı çözümler üretmek istiyorsanız, İklim Okulu sizinle iş birliğine hazır.

📬 www.iklimokulu.com

📧 iklimokulu@yandex.com

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi – Proje Uzmanı – İklim Okulu Kurucusu

Doğada Yön Bulma Rehberi: En Etkili 10 Yöntem

DOĞADA YÖN BULMA: DOĞAL YÖNTEMLERLE KAYBOLMADAN İLERLEYİN

Doğada vakit geçirmek hem beden hem zihin sağlığı açısından son derece faydalıdır. Ancak doğa yürüyüşleri, kamp, dağcılık ya da keşif gibi faaliyetlerde yön bulma becerisi hayati önem taşır. Modern araçlar (pusula, GPS, harita uygulamaları) oldukça yardımcı olsa da, bu cihazlar her zaman çalışmayabilir. İşte bu yüzden doğal yöntemlerle yön bulma tekniklerini bilmek, hem güvenliğiniz hem de özgüvenli bir doğa deneyimi için çok değerlidir.

Aşağıda doğada yön bulmak için kullanılabilecek başlıca yöntemleri detaylıca bulabilirsiniz:

---

1. GÜNEŞE GÖRE YÖN BULMA

Güneş, doğada yön tayininde en güvenilir işaretlerden biridir.

• Güneş sabahları doğudan doğar ve akşamları batıdan batar. Bu bilgi temel alınarak yaklaşık yön tayini yapılabilir.

• Öğle vakti (güneş tam tepede) olduğunda gölge en kısa halindedir ve gölge neredeyse tam kuzeyi gösterir.

Gölge Çubuğu Yöntemi (İlkel Güneş Saati)

1. Düz bir zemine bir çubuk saplayın.

2. Çubuğun gölge ucunu küçük bir taşla işaretleyin (örneğin sabah).

3. 15–20 dakika bekleyin ve gölgenin yeni ucunu yeniden işaretleyin.

4. İlk noktayla ikinci nokta arasında düz bir çizgi çekin. Bu çizgi doğu-batı doğrultusunu verir.

5. İlk nokta batı, ikinci nokta doğudur. Bu çizgiye dik olarak kuzey-güney doğrultusunu da tahmin edebilirsiniz.

---

2. DOĞAL İŞARETLERLE YÖN BULMA

Ağaç ve Taşların Yüzeyleri

• Ağaçların kuzey yönü daha nemli ve yosunludur; genellikle daha koyu renkte olur.

• Güney yönü ise daha fazla güneş aldığı için kuru, açık renkli ve çatlamış olabilir.

• Büyük taşların da kuzeye bakan yüzleri nemli ve yosunlu olabilir.

Karınca Yuvaları ve Termit Tepeleri

• Karınca yuvaları genellikle güneye bakacak şekilde açılır, çünkü sabah güneşinden faydalanmak isterler.

• Termit tepeleri (özellikle Afrika’da) de genellikle güneye daha yüksek kısımlarla bakar.

---

3. YILDIZLARA GÖRE YÖN BULMA

Geceleri doğada yön bulmak istiyorsanız Kutup Yıldızı (Polaris) en güvenilir kılavuzdur.

• Kutup Yıldızı her zaman kuzeyi gösterir.

• Bu yıldızı bulmak için Büyükayı (Yedigen) takımyıldızını gözlemleyin. Büyükayı’nın kepçe kısmının iki ucu, Kutup Yıldızı’na doğru bir çizgi oluşturur.

• Bu yıldız oldukça sabit olduğundan, yön tayininde şaşmaz.

---

4. SAATLE YÖN BULMA (Analog Saat Yöntemi)

Bu yöntem analog (akrep-yelkovanlı) saatle yapılır.

• Saati yere paralel şekilde tutun.

• Akrep yönünü güneşe doğru çevirin.

• Akrep ile 12 arasındaki açının ortası güney yönünü gösterir.

• Bu yöntem yalnızca kuzey yarımkürede ve saat güneş saatine göre ayarlanmışsa işe yarar.

---

5. RÜZGÂR, BULUT VE DOĞAL FORMASYONLARLA YÖN TAHMİNİ

• Rüzgâr yönü, bölgede hâkim olan hava sistemine göre değişiklik gösterse de, bazı bölgelerde sabah ve akşam rüzgârları düzenli olabilir.

• Dağ yamaçlarında, kar daha geç eriyen kuzey yamacında daha uzun süre kalır.

• Buzulların ve akarsuların şekli, eğimin yönünü ve genel coğrafi eğilimleri verebilir. Akarsular genellikle eğimin yönüne doğru akar.

---

6. TEKNOLOJİK ARAÇLARLA YÖN BULMA (Alternatif)

Modern doğa gezilerinde harita, pusula, GPS gibi teknolojik cihazlar yön bulma sürecini oldukça kolaylaştırır. Ancak bu araçların pil ömrü sınırlıdır, sinyal olmayabilir veya fiziksel olarak zarar görebilirler. Bu nedenle doğal yöntemleri bilen bir gezgin her zaman avantajlıdır.

---

SONUÇ: BİLGİ, DOĞADA GÜVENLİĞİ ARTIRIR

Doğada yön bulmak sadece hayatta kalmak için değil, doğayla daha bilinçli bir ilişki kurmak için de önemlidir. Doğal yön bulma yöntemlerini öğrenmek, hem teknolojiye bağımlı kalmadan hareket edebilmeyi sağlar, hem de doğaya olan bakış açınızı derinleştirir. Doğayla uyum içinde, bilinçli adımlar atmak için yön duygunuzu geliştirmeniz önemlidir.

Unutmayın: İyi bir doğa gezgini yalnızca yürüyen değil, yönünü bilen kişidir.

İklim Değişikliğinin Ormanlar Üzerinde Beklenen Etkileri

    İklim değişikliği hayatımızı değiştirmeye devam ediyor, flora ve fauna bu değişime uyabilmek için uygun yerlere göç edecek, mikro yaşam alanlarında tutunmaya çalışacak yada hastalanıp yok olacak. Araştırmalar özetle bu sonucu veriyor.

İklim Değişikliğinin Ormanlar Üzerinde Beklenen Etkileri;

-Ağaç türlerinin artan sıcaklıklar yüzünden kuzeye ya da dağlar gibi daha yüksek rakımlara kayacağı beklenmektedir. Bunun anlamı ormanların coğrafya üzerinde dağılımlarının değişmesidir.

İklim değişikliği sonucunda, Türkiye'de farklı iklim bölgelerine göre, orman alanlarının yatay ve düşey sınırlarında değişim meydana gelecektir.

• İklim değişikliğinin; artmakta olan ısı ve yağışların etkisi ile odun artımında artışlar sağlayacağı bilinmekle birlikte, uzun vadede toprağın yapısında da kimyasal değişiklikler beklenmektedir.

• Tür değişimleri sonucunda, ağaç türlerine göre ormanlardaki servet, artım, büyüme ve karbon stok düzeyinde değişimlerin olması kaçınılmazdır. Aynı orman kuşağındaki iklim değişiminin farklı ağaç türleri üzerindeki etkileri farklı olmaktadır.

• Küresel iklim değişimi, sıcaklık ve yağışın birlikte yükselmesiyle, bitki kompozisyonu ve coğrafyası yanında verimliliği etkileyebilecektir. Vejetasyon döneminin uzaması sonucunda, bitkisel kütle artımı olumlu yönde etkilenecektir. Sıcaklık artarken rutubetin azalması durumunda, ormanlardaki verimlilik düşecektir.

• Su azlığına bağlı olarak da bu bölgelerde fidanların çimlenme ve hayatta kalma başarısı azalacaktır. Başka alanlara göç edemeyen ve bulundukları yerlerde uyum sağlayamayan türler yok olabileceklerdir.

• Yüksek kesimlerde vejetasyon süresinin uzamasına bağlı olarak çimlenme kapasitesinin artıp, ağaçların büyüme hızının yükselmesi sonucunda önceden yüksek bölgelerde çok fazla olmayan yangın riski artacaktır. (ss300, TBMM Raporu)