İklim Değişikliği mi İklim Krizi mi?

Sevgili dostlar,

İklim değişikliği, gezegenimizin karşı karşıya olduğu en önemli sorunlardan biri olarak kabul edilmektedir. Bu sorunu tanımlamak için kullanılan çeşitli terimler arasında "iklim değişikliği" ve "iklim krizi" öne çıkmaktadır. Bu terimlerin her ikisi de aynı olguyu işaret etse de, aralarında önemli nüanslar bulunmaktadır ve bu nüanslar, konunun algılanışı ve ele alınış biçimi üzerinde etkili olabilmektedir.

Bu raporun temel amacı, "iklim değişikliği" ve "iklim krizi" terimlerini bilimsel ve toplumsal bağlamlarda inceleyerek aralarındaki farkları, benzerlikleri ve kullanım gerekçelerini net bir şekilde ortaya koymaktır. Rapor, bu terimlerin kökenlerini, bilimsel tanımlarını, kullanım motivasyonlarını ve potansiyel etkilerini çeşitli kaynaklardan elde edilen bilgiler ışığında analiz edecektir. Kullanılan terminolojinin, sorunun ciddiyetinin ve çözümüne yönelik atılması gereken adımların algılanmasında kritik bir rol oynadığı açıktır. Bu nedenle, bu iki temel terimin derinlemesine incelenmesi, iklim değişikliğiyle ilgili daha bilinçli bir söylem ve eylem için zemin hazırlayacaktır.

İklim Değişikliği: Bilimsel Bir Tanım

İklim değişikliği olgusunu anlamak için öncelikle uluslararası ve ulusal düzeydeki bilimsel kuruluşların bu terime nasıl yaklaştığını incelemek gerekmektedir. Bu tanımlar, sorunun bilimsel temelini ve kapsamını çizmektedir.

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Paneli (IPCC), iklim değişikliğini, karşılaştırılabilir zaman dilimlerinde gözlenen doğal iklim değişikliğine ek olarak, doğrudan veya dolaylı olarak küresel atmosferin bileşimini bozan insan faaliyetleri sonucunda iklimde oluşan değişiklik olarak tanımlamaktadır. IPCC'ye göre iklim değişikliği, hem insan kaynaklı değişiklikleri hem de Dünya tarihi boyunca meydana gelen doğal değişiklikleri ifade edebilmektedir. Panelin temel görevi, iklim değişikliği konusundaki bilimsel, teknik ve sosyoekonomik bilgileri değerlendirmek ve bu değerlendirmeleri politika yapıcılarına sunmaktır. IPCC'nin değerlendirme raporları, iklim değişikliğinin etkileri, bu etkilere uyum sağlama ve etkilerini azaltma seçenekleri hakkında düzenli bilimsel bilgiler sunarak, bu alandaki bilgi birikiminin güncel durumunu ortaya koymaktadır.

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) ise iklim değişikliğini, Dünya'nın iklim sistemindeki uzun vadeli değişiklikler olarak tanımlamaktadır. NASA'nın bulgularına göre, mevcut ısınma eğilimi benzeri görülmemiş bir hızda gerçekleşmekte olup, bu durumun temel nedeni insan faaliyetleridir. Özellikle fosil yakıtların yakılması sonucu atmosfere salınan sera gazlarının, bu ısınmanın ana etkeni olduğu NASA tarafından vurgulanmaktadır. NASA'nın Dünya'yı gözlemleyen uydu ve diğer araçları aracılığıyla topladığı veriler, gezegenin iklimindeki değişikliklerin açık kanıtlarını ve örüntülerini ortaya koymaktadır. Bu gözlemler, iklim değişikliğinin küresel ölçekte yaşandığını ve insan faaliyetleriyle doğrudan ilişkili olduğunu teyit etmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın web sitesinde yer alan bilgilere göre, küresel iklim değişikliği, fosil yakıtların kullanımı, arazi kullanımı değişiklikleri, ormansızlaştırma ve sanayi süreçleri gibi insan etkinlikleriyle atmosfere salınan sera gazlarının birikimlerindeki hızlı artışın doğal sera etkisini kuvvetlendirmesi sonucunda meydana gelmektedir. Bakanlık, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin iklim değişikliği tanımını da paylaşarak, uluslararası kabul görmüş bilimsel tanımı benimsemektedir. Bu tanım, insan faaliyetlerinin atmosferin bileşimini bozarak iklimde değişikliklere neden olduğunu açıkça ifade etmektedir.

İklim değişikliğinin temel nedenleri ve bu nedenleri destekleyen bilimsel kanıtlar oldukça açıktır. Başlıca neden, insan faaliyetleri sonucu atmosfere salınan sera gazı emisyonlarıdır. Kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtların yakılması, sanayi faaliyetleri, ormansızlaştırma ve tarım uygulamaları, atmosfere karbondioksit (CO2), metan (CH4) ve diğer sera gazlarının salınmasına yol açarak doğal sera etkisini artırmakta ve küresel sıcaklıkların yükselmesine neden olmaktadır. NASA'nın verilerine göre, atmosferdeki CO2 seviyesi son 650.000 yıldır görülmemiş en yüksek seviyededir. Bu artışın temelinde, sanayi devriminden bu yana artan fosil yakıt tüketimi ve arazi kullanımındaki değişiklikler yatmaktadır.

Radyatif zorlama kavramı, iklim değişikliğinin mekanizmasını anlamak için önemlidir. Radyatif zorlama, bir gazın veya diğer bir etkenin gezegenin enerji dengesini etkileme kapasitesinin bir ölçüsüdür ve iklim değişikliğini pozitif (ısınmaya neden olan) veya negatif (soğumaya neden olan) yönde etkileyebilir. Sanayi devriminden bu yana atmosferdeki sera gazı konsantrasyonlarındaki önemli artış, pozitif bir radyatif zorlamaya neden olarak iklim sisteminde enerji kazanımına yol açmıştır. Bu durum, gezegenin daha fazla ısıyı tutmasına ve dolayısıyla küresel ısınmaya katkıda bulunmaktadır.

Önde gelen bilimsel kuruluşlar, iklim değişikliğinin insan kaynaklı olduğu konusunda güçlü bir bilimsel konsensüsün olduğunu vurgulamaktadır. IPCC ve NASA gibi kuruluşlar, binlerce bilim insanının katkısıyla hazırlanan kapsamlı raporlar aracılığıyla bu konsensüsü destekleyen çok sayıda kanıt sunmaktadır. Bu raporlar, farklı disiplinlerden elde edilen verileri bir araya getirerek, iklim değişikliğinin nedenleri, etkileri ve gelecekteki olası senaryoları hakkında güvenilir bilgiler sağlamaktadır. Bilimsel kanıtlar, mevcut ısınma eğiliminin doğal faktörlerle açıklanamayacağını ve temel itici gücün insan faaliyetleri olduğunu açıkça göstermektedir.

İklim değişikliğinin gözlemlenen etkileri, gezegenin dört bir yanında kendini göstermektedir. Küresel ısınma, Dünya'nın ortalama yüzey sıcaklığındaki süregelen artış, bu etkilerin en belirgin olanıdır. Son on yıllar, küresel sıcaklık rekorlarının kırıldığı ve kaydedilen en sıcak yılların yaşandığı bir dönem olmuştur. Bu ısınma, sadece ortalama sıcaklıkları değil, aynı zamanda aşırı sıcak hava olaylarının sıklığını ve şiddetini de artırmaktadır.

Deniz seviyesinin yükselmesi, iklim değişikliğinin bir diğer önemli ve gözlemlenebilir etkisidir. Buzulların ve buz tabakalarının erimesi, Grönland ve Antarktika'daki buz kayıpları ve okyanuslardaki termal genleşme ile birlikte deniz seviyeleri yükselmektedir. Bu durum, özellikle alçak kıyı bölgelerinde yaşayan insanlar ve ekosistemler için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Artan deniz seviyeleri, kıyı erozyonunu artırabilir, kıyı taşkınlarına neden olabilir ve tatlı su kaynaklarını tuzlu suyun etkisi altına alabilir.

İklim değişikliği, aşırı hava olaylarının sıklığını ve şiddetini de artırmaktadır. Sıcak hava dalgaları, kuraklıklar, sellers, fırtınalar ve orman yangınları gibi olaylar, daha sık ve daha yoğun bir şekilde yaşanmaktadır. Bu tür aşırı hava olayları, can kayıplarına, ekonomik zararlara ve altyapı sorunlarına yol açarak toplumları olumsuz etkilemektedir.

Kutup bölgelerindeki deniz buzu ve dağlardaki buzullar önemli ölçüde erimektedir. Bu erime, deniz seviyesinin yükselmesine katkıda bulunmanın yanı sıra, kutup ekosistemlerini de ciddi şekilde etkilemektedir. Buzulların erimesi, tatlı su kaynaklarının azalmasına ve su döngüsünün bozulmasına da neden olabilir.

İklim değişikliği, yağış miktarlarında ve düzenlerinde önemli değişikliklere yol açmaktadır. Bazı bölgelerde uzun süreli kuraklıklar yaşanırken, bazı bölgelerde ise aşırı yağışlar ve yıkıcı seller görülebilmektedir. Bu değişiklikler, tarımı, su kaynaklarını ve doğal ekosistemleri olumsuz etkileyerek gıda güvenliği ve su kıtlığı gibi sorunlara yol açabilir.

Atmosferdeki artan karbondioksit (CO2) seviyeleri, okyanuslar tarafından emilerek deniz suyunun asitlenmesine neden olmaktadır. Okyanus asitlenmesi, deniz canlılarının kabuk ve iskelet oluşumunu zorlaştırarak deniz ekosistemleri için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bu durum, balıkçılık ve deniz ürünleri endüstrisi üzerinde de olumsuz etkilere sahip olabilir.

İklim Krizi: Bir Aciliyet ve Etki Vurgusu

"İklim krizi" terimi, "iklim değişikliği" ve "küresel ısınma" terimlerine kıyasla, yaşanan durumun aciliyetini ve vahametini daha güçlü bir şekilde vurgulamak amacıyla son yıllarda yaygınlaşmıştır. Bu terimi kullananlar, devam eden sera gazı emisyonlarının gezegenin doğal ortamı ve insanlar için oluşturduğu tehdidin ciddiyetini vurgulamak ve iklim değişikliğiyle mücadelede daha agresif önlemler alınmasını teşvik etmek istemektedirler. "Kriz" kelimesi, çözüm üretilmesi gereken acil bir durumu ifade ederek, insanların bu konuyla alakalı duygusal bir bağ kurmasını ve harekete geçmesini sağlamayı amaçlar. "İklim değişikliği" terimi, bazılarına göre, yaşanan tehlikenin boyutunu tam olarak yansıtmamakta ve daha pasif bir anlam taşımaktadır.

Önemli bilimsel yayınlar ve kuruluşlar da "iklim krizi" terimini kullanarak, biyoçeşitliliği koruma ve iklim değişikliğinin yol açacağı acıları önleme konusunda acil eyleme geçilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Örneğin, BioScience dergisinde yayınlanan ve 11.000'den fazla bilim insanı tarafından desteklenen bir makalede, "iklim krizinin geldiği" ve "biyosferimizi koruma çabalarında muazzam bir ölçek artışının, iklim krizi nedeniyle yaşanacak anlatılmamış acılardan kaçınmak için gerekli olduğu" belirtilmektedir. Oxford Sözlükleri, 2019 yılında "iklim krizi"ni yılın kelimesi seçerek, bu terimin o yılın ruhunu ve endişelerini yansıttığını göstermiştir. Bu seçim, "kriz" teriminin, iklim değişikliğinin yarattığı tehdidin ciddiyetini ve aciliyetini vurgulamadaki artan önemini göstermektedir.

İklim krizi, aşırı sıcaklıklar, deniz seviyesinin yükselmesi, yoğun yağışlar, kuraklıklar, eriyen buzullar ve permafrost gibi doğrudan etkilere yol açmaktadır. Bu etkiler, gıda arzında problemler, açlık, susuzluk ve biyolojik çeşitlilikte kayıplar gibi dolaylı sonuçlar da doğurarak ülkelerin ekonomilerini ve altyapılarını olumsuz etkileyebilir. Artan fosil yakıt kullanımı, küresel ısınmanın temel nedeni olarak gösterilmekte ve bu durumun bir "kriz" boyutuna ulaştığını ifade etmek için "iklim krizi" terimi kullanılmaktadır. Küresel ısınmanın doğrudan etkilerinin yanı sıra, gıda arzında yaşanan problemler, açlık, susuzluk ve biyolojik çeşitlilikteki kayıplar gibi dolaylı sonuçlar da toplumsal sistemleri derinden etkilemektedir.

İklim sisteminde geri dönülemez değişikliklere yol açabilecek "devrilme noktaları" (tipping points) bulunmaktadır. Bu noktaların aşılması durumunda, örneğin Grönland buz tabakasının tamamen erimesi veya Batı Antarktika buz tabakasının çökmesi gibi, küresel ölçekte ciddi ve geri döndürülemez sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu devrilme noktaları, iklim değişikliğinin doğrusal olmayan doğasını ve belirli eşiklerin aşılmasıyla birlikte sistemde ani ve büyük değişikliklerin meydana gelebileceğini göstermektedir.

Örnek Devrilme Noktaları:

• Grönland buz tabakasının erimesi, deniz seviyesini önemli ölçüde yükseltebilir ve bu durum kıyı bölgelerinde yaşayan milyonlarca insanı etkileyebilir.
• Batı Antarktika buz tabakasının çökmesi de benzer şekilde deniz seviyesinde dramatik bir artışa yol açabilir ve uzun vadede geri döndürülemez sonuçlar doğurabilir.
• Mercan resiflerinin ölümü, deniz ekosistemlerinin önemli bir parçasını yok ederek biyoçeşitliliği azaltır ve kıyıları fırtınalara karşı koruma işlevini zayıflatır.
• Permafrostun çözülmesi ve metan salınımı, güçlü bir sera gazı olan metanın atmosfere salınmasına neden olarak küresel ısınmayı hızlandırabilir.
• Amazon yağmur ormanlarının kaybı, küresel karbon döngüsünü olumsuz etkileyerek ve biyoçeşitliliği azaltarak iklim değişikliğini daha da kötüleştirebilir.
• Okyanus akıntılarındaki değişiklikler, bölgesel iklimleri önemli ölçüde etkileyebilir ve hava olaylarının düzenini bozabilir.

İklim krizinin toplumsal, ekonomik ve çevresel sistemler üzerindeki etkileri derin ve yaygındır. İklim krizi, daha az yağışa bağlı çölleşme nedeniyle ekolojik göçlere yol açabilir ve bu durum nüfusları yerinden edebilir. Artan sıcaklıklar ve aşırı hava koşulları tarımı olumsuz etkileyerek gıda güvenliğini tehdit edebilir. Deniz seviyesinin yükselmesi, alçak kıyı bölgelerinde sel baskınlarını artırarak insan yaşamını ve altyapıyı tehlikeye atabilir. Fırtınaların yoğunlaşması ve sıcak hava dalgalarının artması da insan sağlığı ve refahı üzerinde ciddi etkilere sahip olabilir.

Toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri de iklim krizinin etkilerini farklı şekillerde deneyimlemeye neden olur. Genel olarak, kadınların geçim kaynakları doğaya daha bağımlı olduğu için iklim krizinden erkeklere göre daha fazla etkilendikleri görülmektedir. Birleşmiş Milletler verilerine göre, gelişmekte olan ülkelerde gıda üretiminin önemli bir bölümünü kadın çiftçiler gerçekleştirmektedir. Kuraklık, azalan su kaynakları, aşırı hava olayları ve kıyı bölgelerinin sular altında kalma ihtimali, hem gıda güvenliğini hem de geçimi tarıma bağlı kadınları riske atmaktadır. İklim değişikliğine bağlı olarak toprağın verimi azaldıkça, kadınlar daha uzun çalışma saatlerine rağmen daha az gelir elde edebilirler.

İklim krizi aynı zamanda bir sosio-ekonomik sorundur ve yoksulluk, eşitsizlik ve insan hakları ile yakından ilişkilidir. Özellikle iklim değişikliğinin etkilerinin acı bir biçimde gözlendiği ülkelerde, iklim değişikliği önce en alt sınıfları ve bu sınıflarda da en çok kadınları vurmaktadır. İklim krizi sadece insanla doğa arasındaki değil, aynı zamanda Küresel Kuzey ile Küresel Güney arasındaki iktidar ve sömürü ilişkilerinin de bir sonucudur.

İklim krizinin çevresel etkileri geniş ve kapsamlı olup okyanusları, buzları ve hava durumunu etkilemektedir. Bu değişiklikler kademeli olarak veya hızla meydana gelebilir. Doğada gerçekleşen değişimler, bazı canlı türlerinin yaşam alanlarının değişmesine veya yok olmasına sebep olabilir. Yaşam alanlarındaki değişimler sonucunda büyük göçler görülebilir. Bazı türlerin ise popülasyonlarında artışa neden olabilir. Ekosistemler bir bütün olarak uyum içinde gelişirler ve bu nedenle küresel iklim değişikliğinin etkileriyle birlikte herhangi bir ekosistemde oluşan değişim diğerlerini de etkileyebilir.

"İklim Değişikliği" ve "İklim Krizi" Arasındaki Temel Farklar ve Benzerlikler

"İklim değişikliği" terimi, bilimsel çevrelerde yaygın olarak kullanılan, daha nötr ve tanımlayıcı bir terimdir. Bilimsel araştırmalar ve raporlar genellikle bu terimi kullanarak, iklim sistemindeki uzun vadeli değişimleri ve bunların nedenlerini ve etkilerini objektif bir şekilde ele alırlar. Bu terim, sorunun bilimsel karmaşıklığını ve farklı yönlerini kapsamlı bir şekilde ifade etme potansiyeline sahiptir.

"İklim krizi" terimi ise, bilimsel gerçekleri yadsımamakla birlikte, bu gerçeklerin doğurduğu acil durumu ve potansiyel felaket senaryolarını vurgular. Bu terim, daha çok kamuoyunu harekete geçirmek, farkındalık yaratmak ve politik eylemi teşvik etmek amacıyla kullanılır. "Kriz" kelimesi, çözüm üretilmesi gereken acil bir durumu ifade ederek, insanların bu konuyla alakalı duygusal bir bağ kurmasını ve harekete geçmesini sağlamayı amaçlar.

Bilimsel makalelerde, teknik raporlarda ve akademik tartışmalarda genellikle "iklim değişikliği" terimi tercih edilirken, medya, aktivistler ve bazı politikacılar, kamuoyuna yönelik iletişimde "iklim krizi" veya "iklim acil durumu" gibi daha çarpıcı ifadeleri kullanabilirler. "İklim değişikliği" terimi, geniş bir kitle tarafından daha iyi anlaşılırken, "iklim krizi" terimi bazı kesimlerde daha güçlü bir duygusal tepki ve aciliyet hissi uyandırabilir. Ancak, bazı araştırmalar "kriz" teriminin özellikle muhafazakar kesimlerde ters etki yaratabileceğini de göstermektedir. Bu durum, terminoloji seçiminin hedef kitlenin özellikleri ve iletişim kurma amacına göre dikkatli bir şekilde yapılması gerektiğini göstermektedir.

Hem "iklim değişikliği" hem de "iklim krizi" terimleri, küresel iklim sorununun varlığına ve ciddiyetine dikkat çekmede önemli bir rol oynar. Her iki terim de, insan faaliyetlerinin iklim üzerindeki etkilerini ve gelecekteki olası sonuçlarını vurgular. "İklim krizi" terimi, sorunun çözümü için gereken eylemin hızını ve ölçeğini vurgulayarak, daha güçlü bir harekete geçme çağrısı yapabilir.

Karşılaştırmalı Tablo: İklim Değişikliği ve İklim Krizi

Özellik	İklim Değişikliği	İklim Krizi
Tanım	Bilimsel tanım, uzun vadeli değişimler	Aciliyet ve etki vurgusu, tehlike ve sonuçlar
Vurgu	Bilimsel kesinlik, süreçler ve etkiler	Aciliyet, vahamet, potansiyel felaketler
Kullanım Alanları	Bilimsel ve teknik raporlar, akademik tartışmalar	Medya, aktivizm, kamuoyuna yönelik iletişim
Hedef Kitle	Geniş kitle, bilim insanları, politika yapıcılar	Kamuoyu, aktivistler, politika yapıcılar
Duygusal Etki	Daha nötr, bilgilendirici	Daha güçlü, endişe ve aciliyet uyandırıcı
Aciliyet Düzeyi	Daha az vurgulanır	Yüksek düzeyde vurgulanır
Bilimsel Kesinlik	Yüksek düzeyde bilimsel kesinliğe dayanır	Bilimsel gerçeklere dayanır, aciliyeti vurgular

"İklim Krizi" Terimine Yönelik Eleştiriler ve Tartışmalar

Bazı bilim insanları ve araştırmacılar, "iklim krizi" veya "iklim acil durumu" gibi ifadelerin aşırı dramatik ve manipülatif olabileceğini, uzun vadeli motivasyonu ve davranış değişikliğini olumsuz etkileyebileceğini savunmaktadır. Aşırı korku ve kaygıya odaklanmanın, insanları harekete geçirmek yerine umutsuzluğa sürükleyebileceği belirtilmektedir. Örneğin, yapılan bir çalışmada, iklim krizi hakkında bir metin okuyan üniversite öğrencilerinin, gezegenin aşırı ısınması konusunda en düşük düzeyde endişe bildirdikleri, iklim bozulması hakkında okuyanların ise en yüksek düzeyde endişe bildirdikleri bulunmuştur.

"Kriz yorgunluğu" olarak adlandırılan bir durumun ortaya çıkabileceği, sürekli olarak acil durum söyleminin zamanla etkisini kaybedebileceği de dile getirilmektedir. Güçlü terminolojinin acil tehditlere dikkat çektiği ancak yavaş ilerleyen durumlarda tepki verme aciliyetinin zamanla cazibesini yitirebileceği ifade edilmektedir. Bazı araştırmalar, "iklim krizi" teriminin, "iklim değişikliği" veya "küresel ısınma" gibi daha nötr terimlere kıyasla kamuoyunda daha az endişe yarattığını ve daha az tanıdık bulunduğunu göstermektedir. Bir USC araştırmasına göre, insanlar "iklim değişikliği" ve "küresel ısınma" terimlerine daha aşina ve bu terimler "iklim krizi" ve "iklim acil durumu" gibi alternatiflere göre daha fazla endişe uyandırmaktadır.

Ayrıca, "kriz" söyleminin, iklim değişikliğinin karmaşıklığını basitleştirebileceği ve bilimsel belirsizlikleri göz ardı edebileceği endişesi de bulunmaktadır. Bazı kesimler, bu tür ifadelerin politik bir ajandayı yansıttığını ve bilimsel nesnelliği zedelediğini düşünmektedir. Örneğin, bazı aktivist bilim insanları ve yazarlar, tercih ettikleri iklim değişikliği anlatılarını ve çözümlerini sorgulayan uzmanları "inkarcı," "geciktirici," gibi etiketlerle itibarsızlaştırma stratejisi izlemektedir.

Bilim insanları genellikle "iklim değişikliği" terimini teknik nedenlerle tercih ederken, bu terimin halk arasında farklı yorumlara yol açabileceği de bilinmektedir. Bazı muhafazakar stratejistler, "iklim değişikliği"nin "küresel ısınma"ya göre daha az korkutucu ve daha kontrol edilebilir bir sorun önerdiğini düşünerek bu terimi desteklemişlerdir. Ancak, "iklim değişikliği" teriminin kullanılmasının, yaş, siyasi görüş ve cinsiyet gibi farklı alt gruplar arasında konuya olan ilgiyi azalttığına dair bulgular da mevcuttur.

"İklim bozulması" (climate breakdown), "küresel ısıtma" (global heating) ve "iklim felaketi" (climate catastrophe) gibi alternatif terimler de, farklı gruplar ve medya kuruluşları tarafından kullanılmaktadır. Bu terimlerin her biri, iklim sorununun farklı yönlerini veya farklı düzeylerdeki aciliyetini vurgulamayı amaçlar. Örneğin, The Guardian gazetesi 2019 yılında, bilim insanlarının insanlık için bir felaket olarak tanımladığı durumu daha doğru yansıtmak amacıyla "iklim değişikliği" yerine "iklim acil durumu, krizi veya çöküşü" terimlerini kullanmaya başlayacağını duyurmuştur.

Bazı uzmanlar, iletişimde kullanılan metaforların da önemli olduğunu belirtmektedir. Örneğin, "ısıyı hapseden battaniye" metaforu, iklim değişikliğinin temel mekanizmasını anlamaya yardımcı olabilir. Benzer şekilde, "çok fazla karbon" metaforu, insan faaliyetleriyle atmosfere salınan aşırı karbonun yarattığı dengesizliği anlatmada etkili olabilir.

Sonuç

"İklim değişikliği" ve "iklim krizi" terimleri, küresel iklim sorununu tanımlamak için kullanılan ve her ikisi de geçerli olan ifadelerdir. "İklim değişikliği" daha çok bilimsel ve nesnel bir tanımlama sunarken, "iklim krizi" terimi sorunun aciliyetini ve potansiyel yıkıcılığını vurgulayarak kamuoyunda farkındalık yaratmayı ve eyleme geçmeyi teşvik etmeyi amaçlar.

Her iki terimin de kendine özgü avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Bilimsel iletişimde genellikle "iklim değişikliği" terimi tercih edilirken, kamuoyuna yönelik iletişimde "iklim krizi" teriminin kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Ancak, "kriz" teriminin potansiyel olumsuz etkileri de göz önünde bulundurulmalı ve iletişim stratejileri hedef kitleye uygun olarak belirlenmelidir. Bazı araştırmalar, "kriz" söyleminin her zaman beklenen etkiyi yaratmayabileceğini ve hatta bazı durumlarda ters tepebileceğini göstermektedir. Bu nedenle, iletişimde kullanılan dilin, bilimsel doğruluktan ödün vermeden, hedef kitlenin anlayabileceği ve harekete geçebileceği bir şekilde seçilmesi önemlidir.

Sonuç olarak, ister "iklim değişikliği" ister "iklim krizi" olarak adlandırılsın, küresel iklim sorununun ciddiyeti ve bu soruna yönelik acil eylem ihtiyacı tartışılmazdır. Önemli olan, doğru ve etkili iletişim yöntemleriyle bu soruna dikkat çekmek ve sürdürülebilir bir gelecek için gerekli adımları atmaktır. Terminoloji seçimi, bu amaca ulaşmada önemli bir araç olabilir, ancak nihayetinde belirleyici olan, iklim değişikliğinin etkilerini azaltmaya ve uyum sağlamaya yönelik somut eylemlerdir.

Süleyman Çetin İklim Okulları Kurucusu | Çevre Yüksek Mühendisi

Türkiye’nin Columbia İklim Okulu İlhamlı Projesi

BİR MODEL OLARAK COLUMBIA CLIMATE SCHOOL VE TÜRKİYE’DEKİ KARŞILIĞI: İKLİM OKULU

İklim krizi artık yalnızca bilim insanlarının tartıştığı bir konu değil. Hayatın her alanında etkisini hissettiren bu küresel sorun, çözüm için disiplinler üstü, katılımcı ve uzun soluklu bir mücadeleyi zorunlu kılıyor. Tam da bu ihtiyaca cevap olarak 2020 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulan Columbia Climate School, yalnızca akademik değil; aynı zamanda uygulamalı, adalet odaklı ve toplumsal dönüşüme açık bir iklim eğitimi modelini hayata geçirdi.

Columbia Üniversitesi bünyesinde kurulan bu okul, sadece bir yüksek lisans programı değil; aynı zamanda küresel ölçekte çözüm üreten araştırma merkezleri, karar alıcılara rehberlik eden analiz birimleri, yenilikçi projeler ve halkla etkileşim halinde sürdürülebilirlik odaklı bir eğitim vizyonudur. Üç temel sütun üzerine inşa edilen bu model — Yer Sistemleri ve Sürdürülebilirlik, Sosyal Sistemler ve Adalet, Eylem için Analitik Bilgi — iklim krizine karşı bütüncül bir yaklaşımı temsil eder.

Columbia Climate School’un en dikkat çeken yönlerinden biri de yalnızca üniversite sınırlarında kalmayan etki gücüdür. Örneğin, tarımda dönüşüm, kentlerde iklim direnci, enerji geçişi, su kaynaklarının korunması, afetlere hazırlık gibi konularda çok sayıda aksiyon odaklı iş birliği yürütmektedir. Eğitimde ise yalnızca mezuniyet sonrası değil, öğretmen eğitiminden çocuklara yönelik atölyelere kadar geniş bir yelpazeye sahiptir.

Bizler de Türkiye’de, iklim değişikliğiyle mücadeleye katkı sunmak amacıyla İklim Okulu girişimini aynı ilhamla kurduk. www.iklimokulu.com adresi üzerinden faaliyet gösteren İklim Okulu, Columbia modelini yerel dinamiklerle buluşturarak hem akademik hem toplumsal dönüşüm hedefleyen bir yapıya sahiptir.

İklim Okulu olarak biz de:

• Çocuklardan yetişkinlere kadar her yaş grubuna yönelik iklim okuryazarlığı atölyeleri düzenliyoruz.

• Yerel yönetimlere ve kurumlara iklim eylem planları (SECAP) oluşturma süreçlerinde rehberlik ediyoruz.

• İklim adaleti, yeşil girişimcilik, döngüsel ekonomi ve afet direnci gibi başlıklarda eğitici içerikler geliştiriyoruz.

• STK’lar ve okullarla birlikte iklim temalı projeler yürütüyor, saha temelli gönüllülük çalışmaları gerçekleştiriyoruz.

• Sosyal medya ve podcast yayınlarıyla, iklim krizine karşı farkındalığı artırmak için halkla doğrudan iletişim kuruyoruz.

Bizim için iklim eğitimi sadece bilimsel bilgi aktarmaktan ibaret değil; aynı zamanda bir yaşam biçimini yaygınlaştırmak, dayanışmayı artırmak ve ekolojik hassasiyetle yeni bir gelecek inşa etmektir.

Tıpkı Columbia Climate School gibi, İklim Okulu da sadece bugünü değil, yarını da düşünenlerin adresi olmak istiyor. Bilgiyle, inançla, bilimle ve umutla.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi & İklim Okulu Kurucusu

İKLİM PODCAST

 YEŞİL GİRİŞİMCİ SAHRA AYDIN İLE İLHAM BULUŞMASI 🌿

İklim kriziyle mücadelede sadece teknolojik çözümler değil, toplumsal dönüşüm de gereklidir. Bu dönüşümün en güçlü araçlarından biri ise: gönüllülük temelli girişimcilik.

İklim Okulu Podcast serimizin bu özel bölümünde, yeşil girişimci Sahra Aydın bizlerle!

📌 Sahra Aydın, hem Türkiye'de hem de uluslararası platformlarda kazandığı tecrübeleri dinleyicilerle paylaşacak.

📌 Gönüllülüğün yalnızca bir yardım eylemi değil; nasıl güçlü bir sosyal etki modeli olduğunu örneklerle anlatacak.

📌 Gençler, çevreye duyarlı girişimciler ve sivil toplum alanında ilerlemek isteyen herkes için ilham verici bir yol haritası sunacak.

Bu yayında, iklim değişikliği ile mücadelede bireysel çabanın nasıl toplumsal dönüşüm başlattığını birlikte keşfedeceğiz.

📅 Tarih: 12 Mayıs 2025, Pazartesi

🕗 Saat: 20.00 – 21.30

📍 Platform: Zoom üzerinden canlı yayın

🌱 Katıl, ilham al, harekete geç!

MODEL FABRİKA NEDİR? ÜRETİMİN GELECEĞİ

MODEL FABRİKA: YALINLIĞIN VE VERİMLİLİĞİN YENİ ADRESİ

Değerli dostlar,

Bugün size, son dönemde özellikle sanayi ve üretim sektöründe sıkça duyduğumuz bir kavramdan söz etmek istiyorum: Model Fabrika.

Peki, nedir bu model fabrika? Basitçe söylemek gerekirse, iş süreçlerinin sadeleştirilmesi, israfın azaltılması ve verimliliğin artırılması amacıyla kurulan, gerçek üretim ortamında öğrenme ve uygulama imkanı sunan bir merkezdir.

Model fabrikalar, yalın üretim felsefesiyle çalışanların ve yöneticilerin becerilerini geliştirmesine, işletmelerin daha rekabetçi hale gelmesine ve sürdürülebilirlik anlayışının yerleşmesine katkıda bulunur. Şimdi biraz detaylarına bakalım.

YALIN FELSEFEYİ ANLAMAK

Model fabrikanın temelinde “yalın felsefe” yatar. Yani, her türlü israfı (maliyet, zaman, enerji, malzeme, iş gücü) ortadan kaldırmak, sadece katma değer üreten sürece odaklanmak. Burada temel soru şudur: “Bu faaliyet gerçekten müşteriye değer katıyor mu?” Katmıyorsa, sadeleştirilmeli ya da ortadan kaldırılmalıdır.

3 BOYUTTA GÖRMEYİ ÖĞRENMEK (İSRAF YÜRÜYÜŞÜ)

Model fabrikalarda katılımcılar, üretim hattında bir gözlem yürüyüşüne çıkarılır. Amaç; üç boyutta — kalite, maliyet ve teslimat süresi — hangi aşamalarda israf ve verimsizlik olduğunu gözle görmektir. Bu yürüyüş, işletme körlüğünün önüne geçer ve sorunları “yerinde” tespit etmeyi öğretir.

STANDARTLAŞTIRILMIŞ İŞ

Süreçleri yalınlaştırmanın ve iyileştirmenin yolu, her işin bir standardının olmasıdır. Standartlaştırılmış iş, hem kalitenin hem de hızın anahtarıdır. Model fabrikada öğrenilen bu yaklaşım, işletmelerde değişkenliği azaltır ve tekrarlanabilir başarı sağlar.

5S – ÇALIŞMA ALANI ORGANİZASYONU

Birçok kişi 5S’yi sadece masa üstü temizliği sanır, oysa bu yöntem iş güvenliğinden hız artışına kadar geniş bir yelpazede etki yaratır. 5S şunları içerir: Seiri (Ayıklama), Seiton (Düzenleme), Seiso (Temizlik), Seiketsu (Standartlaştırma), Shitsuke (Disiplin). Model fabrikada bu yöntemle atölye düzeninin nasıl optimize edileceği öğretilir.

HÜCRE TASARIMI

Son olarak, model fabrikalarda öğretilen en güçlü tekniklerden biri hücre tasarımıdır. Üretim hattındaki makinelerin, ekipmanların ve işçilerin konumlandırılması, ürün akışını hızlandırır, gereksiz hareket ve bekleme sürelerini ortadan kaldırır. Doğru hücre tasarımı, hem zaman hem maliyet tasarrufu sağlar.

SONUÇ OLARAK: MODEL FABRİKALAR BİR OKULDUR

Model fabrikaları yalnızca bir üretim alanı değil, aynı zamanda bir okul olarak görmek gerekir. İşletmeler burada öğrenir, uygular ve dönüştürür. İklim Okulu gibi sürdürülebilirlik odaklı oluşumlar için bile bu tür yalınlık ve verimlilik prensipleri önemli bir rehber olabilir.

Daha az kaynakla daha çok değer üretmek, yalnızca bir rekabet meselesi değil; gezegenimizin geleceği için de bir zorunluluktur.

Bu yazımda, “İş Süreçlerinde Verimlilik İçin Model Fabrika”, “Yalın Felsefe ve Model Fabrika Uygulamaları”, “5S Yöntemi, Hücre Tasarımı ve İsraf Yürüyüşü Nedir?”, “Model Fabrikalar ile İşletmelerde Dönüşüm” konularını ele almaya çalıştım; yalın düşüncenin nasıl verimlilik sağladığını ve işletmelerde dönüşümü nasıl desteklediğini aktardım.

Sevgiyle ve verimlilikle kalın.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi – Proje Uzmanı – İklim Okulu Kurucusu

Sanayide Yeşil Dönüşüm Nedir? Adım Adım Uyum Süreci

Değerli dostlar,

Çevresel sürdürülebilirlik artık sadece bir ideal değil; sanayi dünyası için bir zorunluluk. Hem çevresel hem ekonomik riskleri minimize etmek hem de küresel rekabette yerimizi korumak için yeşil dönüşüm şart.

İşte bu noktada karşımıza çıkan temel yapı taşlarından biri de “Sanayide Yeşil Dönüşüm” yaklaşımıdır.

Neden Yeşil Dönüşüm?

• Kaynakların verimli kullanılması,

• Emisyonların azaltılması,

• Sıfır atık ve döngüsel ekonomi ilkeleriyle üretim yapılması,

• AB Yeşil Mutabakatı ve ulusal karbon düzenlemeleriyle uyumlu hale gelinmesi,

şirketlerin geleceğe hazırlanmasında belirleyici rol oynar.

Sektörel Mevcut En İyi Teknikler (BAT) Tebliğleri

Sanayide yeşil dönüşüm yalnızca bir vizyon değil; aynı zamanda teknik ve yasal bir zorunluluktur. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan “Sektörel Mevcut En İyi Teknikler (BAT) Tebliğleri” bu dönüşümde rehber niteliğindedir.

Her sektör için ayrı ayrı belirlenen bu en iyi teknikler, enerji verimliliğinden emisyon kontrolüne kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Sanayi kuruluşları artık yalnızca üretimi değil, üretimin çevresel etkilerini de yönetmekle yükümlüdür.

Endüstriyel Emisyonların Yönetimi Yönetmeliği

1 Kasım 2023 itibarıyla yürürlüğe giren “Endüstriyel Emisyonların Yönetimi Yönetmeliği” ile sanayi tesisleri için yeni bir dönem başladı. Bu yönetmelik, sanayi kaynaklı çevresel etkilerin azaltılması ve izlenebilirliğin sağlanmasını hedefliyor.

Bu çerçevede tesisler:

• En iyi mevcut teknikleri uygulamakla yükümlü,

• Emisyon verilerini düzenli olarak raporlamak zorunda,

• İzin süreçlerinde çevresel performanslarını belgelendirmek mecburiyetindedir.

Sanayiciler için çevresel uyum süreçleri, günümüzde yalnızca bir yük değil aynı zamanda bir rekabet avantajı hâline gelmiştir. Özellikle "Endüstriyel Emisyon Yönetimi ve En İyi Teknikler (BAT)", "Sanayi Tesisleri İçin Yeşil Mutabakat Uyum Rehberi", "Sürdürülebilir Sanayi: Yeşil Dönüşüm Zorunluluğu" ve "Yeşil Üretim İçin BAT Tebliğleri ve Yeni Yönetmelikler" gibi başlıklar, bu dönüşümün en çok merak edilen konularıdır. Bu yazımızda, bu başlıklar etrafında şekillenen kritik sorulara yanıt verdik ve sanayi kuruluşlarının iklim politikalarına nasıl uyum sağlayabileceklerine dair yol haritası sunduk.

Sonuç olarak: Yeşil Dönüşüm Gecikmeden Başlamalı

İklim Okulu olarak biz, sanayi kuruluşlarının bu dönüşüm sürecinde yalnız bırakılmaması gerektiğine inanıyoruz. Teknik eğitimler, SECAP danışmanlığı, emisyon yönetimi eğitimi ve sürdürülebilir üretim rehberliği konularında desteğe hazırız.

Çünkü temiz üretim, yalnızca çevre için değil; rekabet için de vazgeçilmezdir.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi – Proje Uzmanı – İklim Okulu Kurucusu

İklim İçin Dayanışma: Yurttaş Kooperatif Modeli

Değerli dostlar,

Dünyada sosyal dayanışma ekonomisinin en önemli yapı taşlarından biri olan kooperatifler, bireylerin yalnızca tüketici değil; aynı zamanda üretici, karar verici ve çözüm ortağı olmalarını sağlar. Özellikle iklim, çevre ve sürdürülebilirlik gibi alanlarda ortaklaşa hareket etmenin önemi gün geçtikçe artarken, yurttaş kooperatifleri bu boşluğu dolduracak en demokratik modellerden biri olarak öne çıkıyor.

YURTTAŞ KOOPERATİFİ NEDİR?

Yurttaş kooperatifleri, bireylerin gönüllü ve eşit katılımıyla kurulan, kar amacı gütmeyen, toplumsal fayda odaklı girişimlerdir. Üyeleri tarafından yönetilen bu yapılar, sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal ve çevresel sorumlulukları da üstlenir. Bu model, hem kırsalda hem şehirde aktif yurttaşlığın güçlendirilmesini hedefler.

KOOPERATİFÇİLİĞİN AVANTAJLARI NELERDİR?

• Dayanışma: Bireylerin tek başlarına başaramayacakları işleri birlikte başarabilmelerine olanak tanır.

• Katılım: Her üyenin eşit söz hakkı olur; yönetim, denetim ve karar alma süreçlerine doğrudan katılım sağlanır.

• Adil paylaşım: Gelir ve kaynakların daha adaletli bir şekilde dağıtılması sağlanır.

• Sürdürülebilirlik: Uzun vadeli çevresel ve toplumsal fayda göz önünde bulundurularak hareket edilir.

• Yerel kalkınma: Yerel bilgi, üretim ve yeteneklerin değer kazanmasına olanak sağlar.

İKLİM OKULU YURTTAŞ KOOPERATİFİ YOLA ÇIKIYOR!

İklim Okulu olarak sürdürülebilir yaşamı yalnızca anlatmakla kalmıyor, onu birlikte inşa etmek için harekete geçiyoruz. Bu amaçla İklim Okulu Yurttaş Kooperatifi kurulması için çalışmalarımıza başladık.

Yurttaş Kooperatifi, çevreye duyarlı bireylerin bir araya gelerek;

• Doğa dostu ürünlerin üretimi ve satışı,

• İklim eğitimi, danışmanlık ve farkındalık hizmetleri,

• Yeşil girişimcilik destekleri,

• Ortak sosyal projeler ve yerel dayanışma faaliyetleri

gibi birçok alanda faaliyet göstereceği bir yeşil kooperatif modeli olacaktır.

İnsanlar bugünlerde sıkça şu soruları soruyor: “Yurttaş Kooperatifi nedir?”, “İklim Okulu Yurttaş Kooperatifi kuruluyor mu?”, “Sürdürülebilir gelecek için gerçekten kooperatif zamanı mı?”, “Yeşil dönüşümde birey olarak nasıl yer alabilirim?”, “Kooperatifçilikle iklim dostu bir yaşam mümkün mü?”

Bu sorular, yalnızca bilgi arayışı değil; aynı zamanda değişimin habercisi.

İklim Okulu olarak biz de tam bu noktada harekete geçiyoruz. “İklim Okulu Yurttaş Kooperatifi” için hazırlıklarımız başladı. Sürdürülebilirlik, dayanışma ve yerelden kalkınma ilkeleriyle şekillenen bu yapı, yalnızca bir ekonomik model değil; aynı zamanda bir topluluk modeli olacak.

İKLİM OKULU YURTTAŞ KOOPERATİFİ KURULUYOR: ORTAK AKILLA, ORTAK GELECEK İÇİN BİRLİKTE YÜRÜYELİM..

Bu hayalin bir parçası olmak, ortak üretmek, kooperatifçilik hakkında danışmanlık ve mentörlük almak isteyen herkes bizimle iletişime geçebilir.

📧 iklimokulu@yandex.com

İklim dostu, eşitlikçi ve dayanışmacı bir gelecek için ilk adımı birlikte atalım.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi – Proje Uzmanı – İklim Okulu Kurucusu

Çevre Dostu İnovasyon: Biyogirişimcilik Nedir?

Doğadan İlham Alan Yenilikçi Girişimler: Biyolojik Üretim Girişimciliği

Değerli dostlar,

Son yıllarda “girişimcilik” kelimesi neredeyse her alanda karşımıza çıkıyor. Ancak aralarında öyle bir tür var ki, hem doğaya hem insana hem de ekonomiye hizmet etme potansiyeli taşıyor: biyogirişim veya diğer adıyla biyolojik üretim girişimciliği.

Peki, nedir bu biyogirişim?

En basit tanımıyla, canlı organizmalara, biyolojik süreçlere veya biyoteknolojiye dayalı yenilikçi üretim ve hizmet modelleridir. İçinde hücre, enzim, mikroorganizma ya da doğanın sunduğu herhangi bir biyolojik unsur varsa, bu girişimler biyogirişim olarak kabul edilir.

Ancak burada amaç sadece ticari kazanç değildir. Biyogirişimler, aynı zamanda sağlık, tarım, çevre ve enerji gibi hayati sektörlerde sürdürülebilir çözümler ortaya koyar. Örneğin doğa dostu tarım uygulamaları, biyobozunur ambalajlar, biyolojik ilaçlar veya yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı projeler bu kapsama girer.

BİYOGİRİŞİMİN AVANTAJLARI

Biyogirişimciliğin en büyük artısı, çevre dostu ve doğal çözümler geliştirme imkânı sunmasıdır. Bu tür girişimler sadece bir sektörde değil; sağlık, ilaç, tarım, gıda, enerji gibi geniş bir yelpazede etkili olabilir. Ayrıca, sürdürülebilirlik odaklı çalıştıkları için düşük karbon ayak izine sahiptirler ve üniversitelerle, araştırma merkezleriyle kolayca iş birliği fırsatları yakalayabilirler.

Yatırımcıların ilgisini çeken bir diğer yönü de, biyogirişimlerin yenilikçi ve gelecek vaat eden bir alan olmasıdır.

BİYOGİRİŞİMİN ZORLUKLARI

Tabii ki her şey tozpembe değil. Ar-Ge süreçleri uzun ve maliyetlidir. Yasal düzenlemeler ve sertifikasyon süreçleri karmaşıktır. Pazara giriş ve tüketici bilinçlendirmesi zaman alabilir. Ayrıca bu işlerin teknik bilgi, uzmanlık ve özel ekipman gerektirdiği unutulmamalıdır.

İklim Okulu’ndan Biyogirişim Fikirleri

Benim alanım olan İklim Okulu’nda da biyogirişimci fikirler geliştirmek mümkün. Mesela tohum toplarıyla biyoçeşitliliği artıracak doğa tabanlı atölyeler düzenlemek, biyobozunur malzemelerle çevre eğitimi setleri tasarlamak veya küçük ölçekli biyolojik arıtma sistemleri tasarlamak…

Bunlar hem çevresel fayda sağlar hem de toplumsal dönüşüme katkı sunar.

Unutmayalım: Doğadan ilham almak sadece bir romantizm değil; geleceğin iş modelidir. Ve biyogirişimler bu yolun tam merkezindedir.

Küresel Isınma İçin Güçlü Sloganlar (Görselli)

 • Gezegen ısınıyor, hepimiz terliyoruz!

• Geleceğin için bugün tercih yap!

• Buzullar eriyor, vicdanlar donuyor!

• Tek bir dünya, tek bir şans!

• Küresel ısınma durmazsa biz dururuz!

• Karbonu azalt, umudu çoğalt!

• Bugün değiş, yarın kazan!

• Gezegen yanıyor, seyirci kalma!

• B planı yok, çünkü başka dünya yok!

• Doğa konuşamaz, sen konuş!

• Gelecek için bugün harekete geç!

• Isınan dünya, azalan umut!

• Bugün tercih, yarın sonuç!

• Karbon ayak izini sil!

• Küresel ısınmaya hayır, yeşil geleceğe evet!

• Küresel ısınma gerçek, harekete geç!

• Isınmayı durdur, geleceği kurtar!

• Doğa sana güveniyor!

• İklim değişir, sen değiş!

• Gelecek için karbonu azalt!

• Yeşil hareket, temiz gelecek!

• Karbonu değil, çözümleri yükselt!

• Bugün önlem al, yarın rahat et!

• Ağaç dik, ısınmayı durdur!

• İklimi koru, dünyayı koru!

• Küresel ısınma kader değil!

• Küçük adımlar, büyük farklar!

• Dönüşümü başlat, ısınmayı durdur!

• Isınma sorunu, ortak sorumluluk!

• Çocukların için değiş!

• Daha az karbon, daha fazla gelecek!

• Buzullar için ses ver!

• Gezegeni koru, geleceği koru!

• Doğa bizsiz iyileşir, biz doğasız kaybederiz!

• Küresel ısınma beklemez!

• Enerjiyi değil, alışkanlıkları değiştir!

• Bugün kurtar, yarın umut et!

• Dünyayı ısıtma, kalbini ısıt!

• Fosil yakıtlara elveda!

• İklim krizi, çözüm bekliyor!

• İklim için dirençli ol!

• Gelecek için karar ver!

• Bugün yeşil, yarın temiz!

• Temiz enerji, temiz dünya!

• Küresel ısınmayı yavaşlat!

• Karbon ayak izine veda et!

• Doğa için adım at!

• Gezegen için değiş!

• Küresel ısınma durursa, yaşam devam eder!

• Hep birlikte daha soğuk bir dünya!

GENÇ İKLİMDAŞLAR KAMPI

Genç İklim Savunucuları İçin Kamp Zamanı: ÇADIRINI KAP GEL!

Yer: Zonguldak, Karaman Ormanlık Kamp Alanı

Tarih: 12–13 Temmuz 2025

Katılımcı Profili: 18–35 yaş arası gençler (çevreye duyarlı, kampçılık ve iklim konularına ilgi duyan)

Katılım Şartı: Çadırını kap gel! (Karavanla gelenler için park alanı mevcuttur.)

🌿 KAMPIN AMACI

Genç İklim Kampı, iklim değişikliği ve çevre sorunlarına gençlerin bakışını derinleştirmek, onları bilinçlendirmek ve doğada ortak bir dayanışma ortamı oluşturmak için düzenleniyor. İki gün boyunca doğayla iç içe öğrenme, paylaşma ve birlikte çözüm üretme imkanı sunuyor.

🌿 KAMP PROGRAMI

1. Gün

• Açılış ve Tanışma Çemberi

• “İklim Krizi ve Gençlik: Sorunlar ve Çözümler” atölyesi

• Çevre temizliği ve orman gönüllülüğü faaliyeti

• Akşam kamp ateşi: İklim hikayeleri paylaşımı

2. Gün

• Sabah spor ve nefes egzersizi (gönüllü eğitmenle)

• “Sıfır Atık Kampçılık ve Doğa Dostu Yaşam” eğitimi

• “Genç İklim Savunucuları: Nasıl Etkili Oluruz?” paneli

• Veda pikniği

🌍 KATILIMCILARA SAĞLANACAKLAR

• Kamp alanı ve karavan park yeri

• Ortak kamp ateşi ve mutfak alanı

• Ortak su kullanım noktaları

📬 BAŞVURU ve İLETİŞİM

Etkinliğe katılmak isteyenler iklimokulu@yandex.com adresine isim, yaş ve iletişim bilgilerini yazarak başvurabilir.

Ortak bir ücret belirlenerek toplanacaktır.

Son başvuru: 30 Mayıs 2025

Birlikte öğrenelim, birlikte güçlenelim! Çünkü iklim mücadelesi, gençlerle daha güçlü.

YEŞİL GİRİŞİM ÖRNEKLERİ: TÜRKİYE VE DÜNYADAN İLHAM VERİCİ BAŞARI HİKAYELERİ

TÜRKİYE’DE ÖNE ÇIKAN YEŞİL GİRİŞİMLERE ÖRNEKLER

1. Biolive

• Alan: Biyoplastik Üretimi

• Faaliyet: Zeytin çekirdeklerinden biyolojik olarak parçalanabilen plastik üretiyor. Petrol bazlı plastiklere alternatif üretiyor ve çevreye zarar vermiyor.

2. Fazla Gıda

• Alan: Gıda Atığı Yönetimi

• Faaliyet: Restoran, market ve otellerde oluşan fazla gıdaları ihtiyaç sahiplerine yönlendirerek gıda israfını azaltıyor. Dijital platform üzerinden atık yönetimini kolaylaştırıyor.

3. İklim Okulu

• Alan: Sürdürülebilirlik ve İklim Eğitimleri

• Faaliyet: Toplumda iklim farkındalığını artırmak için eğitimler, atölyeler, danışmanlık hizmetleri ve projeler sunarak bireylerin, kurumların ve yerel yönetimlerin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasına katkı sağlıyor.

4. Tarla.io

• Alan: Dijital Tarım

• Faaliyet: Çiftçilerin verimli tarım yapmasını sağlayan akıllı tarım sistemleri ile toprak analizi, hava durumu takibi ve sulama yönetimi sağlıyor.

5. Reengen

• Alan: Enerji Verimliliği

• Faaliyet: Binaların enerji tüketimini yapay zekâ destekli izleyerek analiz ediyor ve verimlilik artışı sağlıyor.

DÜNYADAN SÜRDÜRÜLEBİLİR YEŞİL GİRİŞİM ÖRNEKLERİ

1. Too Good To Go (Danimarka)

• Alan: Gıda İsrafını Önleme

• Faaliyet: Restoranlar ve kafelerdeki fazla yiyecekleri uygun fiyatla tüketicilere ulaştırıyor.

2. Tesla (ABD)

• Alan: Elektrikli Araçlar ve Yenilenebilir Enerji

• Faaliyet: Elektrikli otomobiller, güneş enerjisi sistemleri ve enerji depolama çözümleriyle sürdürülebilir ulaşımın öncüsü.

3. Climeworks (İsviçre)

• Alan: Karbon Yakalama ve Depolama

• Faaliyet: Doğrudan havadan karbon dioksit yakalayıp yer altına depolayan tesisler geliştiriyor.

4. Lufa Farms (Kanada)

• Alan: Kentsel Tarım

• Faaliyet: Şehirlerin çatılarına kurdukları seralarla, organik ve sürdürülebilir tarımı şehrin merkezine getiriyorlar.

5. Solar Foods (Finlandiya)

• Alan: Alternatif Gıda Üretimi

• Faaliyet: Havadan ve elektrik enerjisinden yüksek protein içeren gıdalar üretiyor. Tarım arazisi ve su kullanımına ihtiyaç duymayan yenilikçi gıda üretimi sağlıyor.

YEŞİL GİRİŞİMLERDEN NE ÖĞRENEBİLİRİZ?

Yeşil girişimler yalnızca doğaya katkıda bulunmakla kalmaz, aynı zamanda ekonomik değer üretir, toplumda bilinç oluşturur ve yeni istihdam alanları açar. (Yeşil Girişim Nedir?)

Bu örneklerden hareketle, Türkiye'de yeşil girişimciliği teşvik etmek, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için kritik öneme sahiptir.

İklim Okulu olarak, yeşil girişimcilerin mentörü ve destekleyicisi olmaya devam ediyoruz. Eğer siz de yeşil bir girişim fikrine sahipseniz, birlikte geliştirelim!

Neden Yağmursuyu Hasadı Yapmalıyız? 5 Kritik Sebep

YAĞMURSUYU HASADI NEDİR?

Yağmursuyu hasadı, yağmur sırasında yüzeylere düşen suyun biriktirilerek yeniden kullanılmasını sağlayan, basit ve etkili bir su yönetim yöntemidir. Temel olarak, çatı gibi yüzeylerden akan yağmur suyunun çeşitli depolama yöntemleri ile toplanıp muhafaza edilmesi esasına dayanır. Bu yöntem, toplanan suyun daha sonra sulama, temizlik ve evsel kullanım gibi çeşitli alanlarda yeniden değerlendirilmesini sağlar.

Yağmursuyu hasadı için kullanılan sistemler genellikle şu bileşenlerden oluşur:

• Çatı veya toplama yüzeyi

• Oluklar ve borular (iletim kanalları)

• Filtreler (yaprak ve kaba kirleri ayırmak için)

• Depolama tankları veya sarnıçlar

• Pompa ve dağıtım sistemleri

NEDEN ÇOK GEREKLİDİR?

Yağmursuyu hasadının gerekliliğini birkaç temel başlıkta ele alabiliriz:

1. Su Tasarrufu ve Su Krizine Karşı Önlem
   Günümüzde temiz su kaynakları hızla azalmakta ve küresel su krizleri ortaya çıkmaktadır. Yağmursuyu hasadı, şebeke suyuna olan bağımlılığı azaltarak önemli ölçüde su tasarrufu sağlar. Özellikle Türkiye gibi su kaynakları sınırlı ülkelerde, bu yöntem giderek önem kazanmakta, su tüketimini daha sürdürülebilir hale getirmektedir.

2. Çevresel Sürdürülebilirlik
   Yağmursuyu hasadı, suyun doğal döngüsüne katkıda bulunarak yeraltı su rezervlerinin yenilenmesini destekler. Aynı zamanda sel ve taşkın riskini azaltır, erozyonun önüne geçer ve kentlerde betonlaşmanın etkisini azaltarak daha yeşil, çevre dostu bir yaşamı teşvik eder.

3. Ekonomik Tasarruf
   Uzun vadede yağmursuyu hasadı, şebeke suyuna harcanan maliyetleri düşürerek ekonomik tasarruf sağlar. Bahçe sulama, araç yıkama, ev temizliği ve tuvalet rezervuarlarında kullanılan su miktarının azalması, su faturalarında ciddi bir düşüş yaratır.

4. Enerji Tasarrufu
   Yağmursuyu hasadı, şebeke suyu sistemlerine enerji harcanmasını azaltır. Merkezi su şebekelerinin suyu arıtma, pompalama ve dağıtma süreçlerinde tükettiği enerji miktarı azalır, böylece karbon ayak izi küçülür.

5. Yerel ve Merkezi Sistemlere Destek
   Yerel düzeyde yapılan yağmursuyu hasadı, merkezi altyapı yükünü hafifleterek belediye ve kamu kurumlarına ekonomik ve operasyonel olarak fayda sağlar. Böylelikle kamu kaynaklarının daha etkin ve sürdürülebilir kullanılmasını sağlar.

Sonuç olarak, yağmursuyu hasadı, yalnızca çevresel değil, aynı zamanda ekonomik ve sosyal açılardan da büyük avantajlar sunan, sürdürülebilir bir su yönetim yöntemidir. İklim değişikliği nedeniyle yağışların dengesizleştiği ve kuraklığın arttığı günümüzde, yağmursuyu hasadının yaygınlaştırılması artık bir tercih değil, gerekliliktir.

SOSYAL GİRİŞİM NEDİR? TÜRKİYE VE DÜNYADAN BAŞARI ÖRNEKLERİ

SOSYAL FAYDA VE KÂRIN BULUŞTUĞU YENİ NESİL GİRİŞİMLER

Sosyal Girişim Nedir?

Sosyal girişim, sosyal veya çevresel sorunlara yenilikçi ve sürdürülebilir çözümler üretmek amacıyla kurulan, ticari faaliyetleri kullanarak kâr eden ancak bu kârı öncelikle sosyal faydaya dönüştüren girişimlerdir. Sosyal girişimler, kâr elde etmeyi hedeflemekle birlikte temel amaçları toplumda olumlu bir etki yaratmak ve sosyal değişimi desteklemektir. Kazandıkları geliri yeniden yatırıma dönüştürerek, topluma ve çevreye katkıda bulunurlar.

Sosyal Girişimlerin Temel Özellikleri:

• Sosyal ve çevresel amaçlar önceliklidir.

• Finansal sürdürülebilirliği sağlarlar; gelirlerini tekrar sosyal fayda için kullanırlar.

• Yenilikçi çözümler geliştirirler.

• Şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerine sahiptirler.

Türkiye’den Sosyal Girişim Örnekleri

1. E-Bursum

• Alan: Eğitim ve burs platformu

• Faaliyet: Öğrencilerin burs imkânlarına kolayca ulaşmasını sağlayan dijital platform sunarak, eşit eğitim fırsatları yaratır.

2. BeslerŞifa

• Alan: Doğal ürünler ve kadın istihdamı
• Faaliyet: Dezavantajlı kadınların ürettiği bitkisel yağ, merhem ve kremleri tüketiciyle buluşturarak kadınların ekonomik ve sosyal güçlenmesini sağlar.

3. Otsimo

• Alan: Özel eğitim uygulamaları

• Faaliyet: Otizmli çocuklar için ücretsiz ve erişilebilir eğitim uygulamaları geliştirerek, özel eğitimde fırsat eşitliğini sağlıyor.

4. Joon

• Alan: Mülteci kadınların ekonomik güçlendirilmesi

• Faaliyet: Mülteci kadınları tekstil üretimi alanında eğiterek ekonomik bağımsızlık kazanmalarını sağlıyor ve ürettikleri ürünleri satıyor.

5. Bilge Seramik Sanat

• Alan: Seramik sanatı ve kadın istihdamı
• Faaliyet: Dezavantajlı kadınlara seramik üretim eğitimi vererek ürettikleri eserlerin satışıyla ekonomik gelir elde etmelerini ve sosyal entegrasyonlarını güçlendirmeyi amaçlar.

Dünyadan Sosyal Girişim Örnekleri

1. TOMS Shoes (ABD)

• Alan: Sosyal ayakkabı üretimi

• Faaliyet: Satılan her çift ayakkabı karşılığında ihtiyaç sahiplerine bir çift ayakkabı bağışlayarak dünyada farkındalık yarattı.

2. Grameen Bank (Bangladeş)

• Alan: Mikrofinans

• Faaliyet: Yoksul, özellikle kadın girişimcilere küçük krediler sağlayarak ekonomik bağımsızlık kazanılmasına öncülük etti.

3. Too Good To Go (Danimarka)

• Alan: Gıda israfını azaltma

• Faaliyet: Restoran ve kafelerde artan yiyecekleri ucuz fiyatlarla tüketicilere ulaştırarak, gıda israfının önüne geçiyor.

4. The Ocean Cleanup (Hollanda)

• Alan: Okyanus ve nehir temizliği

• Faaliyet: Teknolojik sistemler geliştirerek okyanuslarda biriken plastikleri temizliyor ve plastik kirliliğiyle mücadele ediyor.

Sosyal Girişimlerin Önemi ve Geleceği

Sosyal girişimler, sosyal sorunlara yenilikçi çözümler sunmanın yanı sıra ekonomik sürdürülebilirliği ve toplumsal değişimi destekleyen önemli araçlardır. Geleneksel yardım veya bağış yöntemlerinin aksine, sosyal girişimler sürekli finansal sürdürülebilirlik sağlayarak uzun vadede kalıcı çözümler üretirler.

Gelecekte sosyal girişimlerin, küresel sorunların çözümünde kritik roller üstleneceği ve devletler, şirketler ve toplumlar tarafından daha fazla destekleneceği öngörülmektedir.