İKLİM DİRENCİ NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİDİR?

 İKLİM DİRENCİ NEDİR?

Değerli dostlar,

İklim değişikliği artık uzak bir tehlike değil; hayatımızın içinde, tarımımızda, su kaynaklarımızda ve şehirlerimizde hissedilen bir gerçek. Peki bu değişime karşı sadece tedbir mi almalıyız? Hayır. Asıl hedefimiz iklime dirençli bir sistem kurmak olmalı.

Peki iklime dirençlilik ne demektir?

İklim direnci, bireylerin, toplumların, ekosistemlerin ve ekonomilerin iklim değişikliğinin etkilerine karşı dayanıklı hale gelmesi, şoklara ve streslere adapte olabilmesi demektir. Yani sadece zararları azaltmak değil, değişen koşullarda ayakta kalabilmek ve gelişebilmek demektir.

Başka bir deyişle: İklim direnci, geleceğin garantisidir.

NEDEN İKLİM DİRENCİNE İHTİYAÇ VAR? Çünkü:

• Mevsim düzenleri değişiyor,

• Aşırı hava olayları artıyor,

• Kuraklık, sel, orman yangını gibi felaketler artık sıradanlaşıyor.

Eğer şehirlerimizi, tarımımızı, su kaynaklarımızı ve ekonomimizi bu yeni gerçekliğe göre şekillendirmezsek, her yıl daha fazla kayıp vereceğiz.

İKLİM DİRENCİ NASIL SAĞLANIR?

1. Tarımda Direnç:
   İklime dayanıklı tohumlar geliştirmek, agroekoloji ve permakültür gibi doğa dostu tarım sistemlerini yaygınlaştırmak.

2. Şehirlerde Direnç:
   Yeşil altyapı (çatı bahçeleri, yağmur bahçeleri gibi), su yönetimi, sıcak hava dalgalarına karşı gölgelendirme sistemleri kurmak.

3. Enerji Sistemlerinde Direnç:
   Tek bir enerji kaynağına bağlı kalmamak, güneş, rüzgar, biyokütle gibi yenilenebilir kaynakları çeşitlendirmek.

4. Toplumsal Direnç:
   İklim okuryazarlığını artırmak, yerel halkı karar alma süreçlerine dahil etmek, afet yönetimi ve erken uyarı sistemlerini güçlendirmek.

5. Ekonomik Direnç:
   Yeşil girişimciliği desteklemek, karbon piyasalarına adapte olmak ve iklim risklerini finansal planlamalara dahil etmek.

İKLİM OKULU’NUN VİZYONU: DİRENÇLİ TOPLUMLAR İklim Okulu olarak biz, sadece bilgi üretmiyoruz. Aynı zamanda bireyleri, kurumları ve şehirleri iklime dirençli hale getirecek eğitimler, projeler ve iş birlikleri geliştiriyoruz.

Çünkü inanıyoruz ki, değişime ayak uyduranlar değil; değişimi yönetenler ayakta kalacak.

SONUÇ: İKLİM DİRENCİ GELECEĞİN DİLİDİR İklim krizi karşısında sadece savunmada kalmak yetmez.

Artık daha dayanıklı, daha esnek, daha uyumlu sistemler kurmak zorundayız.

İklime dirençli olmak; doğaya, topluma ve geleceğe saygı duymanın en güçlü yoludur.

Bugün dirençli olmak için attığımız her adım, yarın umudun yeşermesini sağlayacak.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi – Proje Uzmanı – İklim Okulu Kurucusu

İşletmeler ve Belediyeler İçin Net Sıfır Karbon Rehberi

NET SIFIR KARBON: GELECEĞİN ZORUNLU YOL HARİTASI

Değerli dostlar,

Küresel ısınma, karbon emisyonları ve iklim değişikliği dediğimizde, karşımıza hep aynı kavram çıkıyor: Net Sıfır Karbon. Peki bu sadece bir çevreci slogan mı? Yoksa geleceği şekillendirecek gerçek bir stratejik hedef mi?

Bu yazıda "net sıfır" kavramının ne anlama geldiğini, neden bu kadar önemli olduğunu ve buna ulaşmak için neler yapılması gerektiğini birlikte ele alacağız.

NET SIFIR KARBON NEDİR?

Net sıfır karbon, atmosferimize salınan sera gazı miktarının, doğal ya da teknolojik yollarla dengeye getirilmesi demektir. Yani, bir kuruluşun ya da ülkenin saldığı karbon kadar karbonu dengeleyerek “net” olarak sıfıra ulaşması hedeflenir.

Bu şu demek:

• Fosil yakıttan enerji üretirken saldığımız karbonu,

• Ormanlar, karbon yutakları ya da karbon yakalama teknolojileriyle nötrlemek zorundayız.

NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ?

🌍 1,5°C hedefine ulaşmak için dünya genelinde emisyonların 2050’ye kadar net sıfıra inmesi gerekiyor.

📉 Ekonomik baskı artıyor. Avrupa Birliği’nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM) gibi uygulamalarla, karbonu fazla salan ürünler daha pahalıya satılacak.

🏭 Sanayi dönüşüyor. Yüksek karbon salımı olan işletmeler sadece çevresel değil, ticari risk haline geliyor.

NASIL ULAŞACAĞIZ?

1. Karbon Envanteri Çıkarın

Önce ne kadar karbon salındığını bilmemiz gerekiyor. Kurumlar, şehirler ve bireyler için karbon ayak izi hesaplamaları artık şart.

2. Emisyonları Azaltın

Enerji verimliliği, yenilenebilir enerji, elektrikli araçlar, yalıtım sistemleri gibi çözümlerle doğrudan azaltım yapmalıyız.

3. Karbonu Dengeleyin

Azaltılamayan emisyonlar için ormanlandırma, karbon tutma teknolojileri, biyochar ve benzeri yöntemlerle dengeleme yapılmalı.

4. Planlama Yapın: SECAP

Belediyeler için Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planları (SECAP) net sıfıra ulaşmak için somut yol haritaları sunar.

NET SIFIR KARBON HEDEFİNİN YARARLARI

✅ Daha düşük enerji maliyetleri

✅ İhracatta rekabet avantajı

✅ Daha sağlıklı bir çevre

✅ Yatırımcılar için güvenli liman

✅ İklim krizine karşı dirençli bir ekonomi

İKLİM OKULU’NDAN ÇAĞRI

Biz İklim Okulu olarak, net sıfır karbon hedefinin yalnızca bir teknik mesele olmadığını biliyoruz. Bu, toplumun zihniyet dönüşümüdür.

• Belediyeler için SECAP danışmanlığı

• Şirketler için karbon ayak izi hesaplama ve azaltım planları

• Okullarda ve STK’larda iklim eğitimi

• Gençler için yeşil meslek danışmanlığı

sunuyoruz.

Çünkü net sıfır, yalnızca çevrenin değil, ekonomik ve sosyal geleceğimizin de anahtarıdır.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi – Proje Uzmanı – İklim Okulu Kurucusu

İklim Değişikliği Hangi Sektörleri Etkileyecek?

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNDEN EN ÇOK ETKİLENECEK SEKTÖRLER: TARIM, SANAYİ, ULAŞTIRMA

Değerli dostlar,

İklim değişikliği bir doğa sorunu değil, bir sistem dönüşümüdür.

Ve bu dönüşüm, ilk olarak ekonomik yapı taşlarını zorlayacak:

Tarım, sanayi ve ulaştırma.

Bunlar yalnızca büyük sektörler değil, aynı zamanda birbirine bağımlı zincirin ilk halkalarıdır.

Bu halkalar dönüştükçe, dalga dalga tüm alt sektörler de değişime zorlanacak.

1. TARIM: TOPRAĞIN DİLİ DEĞİŞİYOR

Kuraklık, mevsim kaymaları, aşırı hava olayları ve toprak tuzlanması…

Tarım sektörü, iklim değişikliğinin en ön cephelerinden biri.

Verimli topraklar susuz kalıyor, bazı bölgelerde ekim takvimi baştan yazılıyor.

Bu dönüşüm:

• Sürdürülebilir sulama sistemlerini,

• İklime dayanıklı tohumları,

• Agroekolojik tarım uygulamalarını
  zorunlu kılacak.

Ve unutmayalım: Tarım sadece gıda değildir. Hayvancılık, tekstil, ilaç, kozmetik gibi onlarca alt sektör onunla birlikte şekil alır.

2. SANAYİ: KARBON AYAK İZİNİN YENİ TANIMI

İklim krizi, sanayinin üretim yapısına dokunmadan çözülmez.

Enerji yoğun sektörler, karbon salımında birincil kaynak.

AB’nin uygulamaya başladığı Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM) gibi uygulamalarla sanayi artık sadece maliyet değil, karbon bilançosuyla da rekabet edecek.

Bundan sonra:

• Atık ısı geri kazanımı,

• Enerji verimli üretim tesisleri,

• Yeşil bina ve ekipman dönüşümü
  zorunlu hâle gelecek.

Bu dönüşüm; kimya, çimento, çelik, plastik, tekstil, otomotiv gibi tüm alt sektörlere sirayet edecek.

3. ULAŞTIRMA: YOLLAR YEŞİL OLMAK ZORUNDA

Ulaştırma sektörü hâlâ küresel karbon salımının %25’inden fazlasını oluşturuyor.

İçten yanmalı motorlar, ağır taşıma filoları, deniz taşımacılığı, havayolu…

Hepsi radikal değişimle karşı karşıya.

Elektrikli araçlar, hidrojenli taşımacılık, akıllı şehir çözümleri, toplu taşıma yatırımları artık birer tercih değil, zorunluluktur.

Bu dönüşüm beraberinde akü teknolojisi, batarya geri dönüşümü, yazılım çözümleri gibi yepyeni alanları da büyütecek.

DALGA DALGA YAYILACAK DÖNÜŞÜM

Tarım, sanayi ve ulaştırma; birincil dönüşüm dalgasının merkezindedir.

Ancak bu dönüşüm:

• Ambalaj üretiminden gıdaya,

• Enerji dağıtımından inşaata,

• Lojistikten perakendeye kadar
  tüm ekonomik yapıyı etkileyecektir.

İklim değişikliği bir kriz değil, dönüşüm zorunluluğudur.

Ve bu dönüşümün sancılarını değil, fırsatlarını konuşmalıyız.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi – Proje Uzmanı – İklim Okulu Kurucusu

Yeşil Ev Projeleri: Doğayla Uyumlu ve Ekonomik Yaşam Alanları

Yeşil Ev Proje Paketi: Doğayla Uyumlu, Sade ve Erişilebilir Yaşam Alanları

Hazırlayan: Süleyman Çetin

Çevre Yüksek Mühendisi | İklim Okulu Kurucusu

Giriş

Sürekli büyüyen kentler, artan maliyetler ve iklim krizi... Bu sorunlara cevap veren bir yaşam modeli var: yeşil ve minimalist evler. Daha az tüketim, daha az atık, daha fazla verim ve daha sade bir yaşam.

İşte bu nedenle, doğaya zarar vermeyen, enerji verimli ve estetik yaşam alanları sunan Yeşil Ev Proje Paketini oluşturdum.

1. Örnek: "Basit Yaşam Evi" (25 m²)

• Tek katlı, ahşap yapı

• Güneş paneli sistemi (off-grid)

• Yağmur suyu toplama haznesi

• Kompost tuvalet

• Mini sebze bahçesi alanı

Kimler için?

• Tek yaşayanlar, emekliler, sıfırdan doğaya dönmek isteyenler
  

2. Örnek: "Aileye Uygun Yeşil Ev" (45 m²)

• 2 oda 1 salon

• Yeşil çatı uygulaması

• Doğal yızey kaplama ve yıl boyu havalandırma

• Gri su geri kazanımı

• Pasif güneş tasarımı ile enerji verimliliği

Kimler için?

• çocuklu aileler, kırsala taşanlar, doğa dostu ev hayali kuranlar

3. Örnek: "Modüler Yaşam Alanı" (12 m² x 3)

• Taşınabilir 3 modülden oluşan tasarım

• Döşeme altı yızey izolasyonu

• Minimalist iç plan (uyku + çalışma + oturma)

• Güneş enerji paneli ve batarya kutusu

Kimler için?

• öğrenciler, kamp alanları, bireysel atölye veya çalışma alanı isteyenler

Ek Bilgi: Yeşil Evlerde Kullanılabilecek Malzemeler

• Bambu parke

• Küreşel sertifikalı geri dönüştürülmüş izolasyon malzemeleri

• Kil ve kireç bazlı duvar boyaları

• Doğal taş ve ahşap uygulamaları

✅ Sunduğumuz Hizmetler

• Örnek ev planlarının sunulması

• Kendi arsanız için özel basit tasarım çalışması

• Danışmanlık: malzeme, iklim verisi uyumu, yerel mevzuat

• Fon bulma ve proje yazım desteği

İletişim

Bu tarz projelerle ilgileniyorsan veya kendi yaşam alanını doğayla uyumlu bir şekilde planlamak istiyorsan, benimle iletişime geçebilirsin:

e-posta: iklimokulu@yandex.com

web: www.iklimokulu.com

“Azla Daha Çok” Yaşam Mümkün.

Sen de bu dönüşümde yer almak istersen, İklim Okulu ile birlikte çalışalım!

Zirai Don Felaketi ve İklim Değişikliği Arasındaki Bağ Nedir?

Nisan ayının ortasında Türkiye'nin dört bir yanında yaşanan zirai don felaketi, yalnızca bir meteorolojik olay değil; iklim değişikliğinin tarıma ve gıda güvenliğine etkilerinin somut bir göstergesidir. 36 ilde meyve bahçeleri, bağlar ve tarım alanları don etkisiyle zarar gördü. Bu olay, artık “alışılmış” hava olaylarının dışında, mevsim dışı aşırı iklim olaylarının ülkemizde daha sık yaşanacağını gösteriyor.

Zirai Don Neden İklim Krizinin Belirtisidir?

İklim değişikliği, yalnızca sıcaklık artışlarından ibaret değildir. Aynı zamanda:

• Mevsim kaymaları,

• Aşırı soğuk ve sıcak dalgaları,

• Ani hava değişimleri,

• Uzun kuraklıkların ardından gelen ani yağışlar gibi birçok uç olayın yaşanma sıklığını ve şiddetini artırır.

Nisan ayında yaşanan don olayı, özellikle çiçeklenme ve tomurcuklanma dönemindeki bitkiler için son derece yıkıcıdır. Bu dönemde gelen bir soğuk hava, bir yıllık emeği ve geçimi bir gecede yok edebilir.

İklim Krizi: Üreticinin de Tüketicinin de Sorunu

Zirai donun etkilediği ürünler arasında kayısı, üzüm, fındık, narenciye, Antep fıstığı, karpuz, zeytin, çay, elma gibi Türkiye'nin hem iç tüketimi hem de ihracatı açısından önemli birçok kalem yer alıyor.

Bu da demek oluyor ki:

• Üretici zarar görüyor,

• Tüketici fiyat artışıyla karşılaşıyor,

• Ülke ekonomisi gıda enflasyonu baskısı altında kalıyor.

İklim Okulu’ndan Çağrı: Dirençli Tarım İçin Eğitime ve Dayanışmaya İhtiyacımız Var

İklim Okulu olarak biz, bu olayları sadece “doğal afet” olarak görmek yerine, iklim bilincini artırmak, tarımda uyum politikalarını yaygınlaştırmak ve yerel düzeyde çözüm üretmek için çalışıyoruz.

• Tarım alanında iklim risk yönetimi eğitimi,

• Zirai iklim tahminleri ve erken uyarı sistemlerinin kullanımı,

• Yerel yönetimlerle SECAP (Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı) hazırlıkları,

• Ve gençleri bu sürece dahil edecek iklim okuryazarlığı çalışmaları bizim önceliklerimiz arasında.

Çözüm: Daha Dayanıklı Tarım, Daha Bilinçli Toplum

Zirai don gibi afetlerin etkisini azaltmak için;

• Tarım sigortalarının yaygınlaştırılması,

• Uyum odaklı tarım yöntemleri,

• Doğru tür seçimi ve agroekolojik yaklaşımlar
  gibi politikalarla iklim değişikliğine karşı tarım sektöründe dayanıklılığı artırmalıyız.

İklim değişikliği sadece bir doğa meselesi değil; gıdanın, geçimin ve geleceğimizin meselesidir.

Ve bu yüzden, iklim okulu gibi yapılar, sadece bilgi vermekle kalmaz; farkındalığı eyleme dönüştüren toplulukları inşa eder.

İklim Okulu Vizyonu, Misyon ve Amacı

Bilge Nesil Enstitüsü ve Yeşil Orman Okulu uzmanları tarafından desteklenen İklim Okulu'nun Vizyonu, Misyon ve Amacı şöyledir;

İKLİM OKULU VİZYONU

İklim Okulu, dünyanın neresinde ve hangi sektörde olursa olsun, tüm birey ve kuruluşların iklim dostu bir gelecek için dönüşümünü destekleyen bir öğrenme ekosistemi sunar. Vizyonumuz, bilgiye dayalı ve çözüm odaklı eğitimler yoluyla sağlıklı bir gezegende, adil ve dirençli toplumlar inşa etmek; geleceğin iklim liderlerini bugünden yetiştirmektir.

İklim Okulu; doğa ile uyumlu, karbon ayak izini azaltan, sosyal sorumluluk temelli bir kalkınma vizyonunu yaygınlaştırmayı hedefler.

---

İKLİM OKULU MİSYONU

İklim Okulu’nun misyonu; iklim değişikliği, sürdürülebilirlik ve çevresel dönüşüm konularında güncel bilimsel bilgi, uygulanabilir stratejiler ve etkileşimli öğrenme yöntemleri ile bireyleri ve kurumları bilinçlendirmektir.

Kurumsal, yerel veya bireysel ölçekte fark etmeksizin; her seviyeden katılımcıya yönelik eğitim programlarıyla, iklim bilinci yüksek, çözüm üreten, sorumluluk alan ekipler oluşturmayı amaçlarız.

İklim Okulu, sadece bilgi aktaran değil; dönüşüm başlatan, ilham veren ve öğrenen organizasyonlar inşa eden bir öğrenme platformudur.

---

İKLİM OKULU’NUN AMACI

İklim Okulu’nun temel amacı, iklim değişikliği ve sürdürülebilir kalkınma konularındaki en güncel araştırmaların ve çözümlerin, özellikle iklim krizinden en fazla etkilenen birey ve sektörlerde gerçek, adil ve uygulanabilir etkilere dönüşmesini sağlamaktır.

Kuruluşların iklim hedeflerine ulaşmalarını destekleyen programlarla; çalışanların bilgi ve becerilerini geliştirir, ekipleri yeşil dönüşüm sürecinde etkin kılar.

Bu kapsamda İklim Okulu, iklim dostu uygulamalara yön veren, eğitim odaklı, yenilikçi ve kurumlara özel esnek modeller sunarak, daha dirençli bir gelecek için birlikte ilerlemeyi amaçlar.

Su Haritası Alarm Veriyor: Yeraltı Suyu Tükeniyor

YERALTI SULARI TÜKENİYOR: GELECEĞİN SESSİZ KRİZİNE HAZIR MIYIZ?

Sevgili dostlar,

Bir bardak suya ulaşmanın ne kadar kolay olduğunu düşünebiliriz. Ancak dünyada milyarlarca insan için bu sıradan bir eylem değil, aksine bir hayatta kalma mücadelesi. Su, dünyanın her köşesinde eşit dağıtılmış bir kaynak değil. Ve ne yazık ki, artık sadece yüzey sularından değil, yeraltı sularından da umudumuz azalıyor.

Yeraltı Suyu Nerelerde Bitiyor?

Dünya Kaynak Enstitüsü’nün 2019 verileriyle hazırladığı analiz, pek çok ülkenin yeraltı suyu kıtlığı yaşadığını açıkça ortaya koyuyor. Katar, İsrail, Lübnan ve İran başta olmak üzere birçok bölgede yeraltı suyu çekimleri, yenilenebilir kaynakların ötesine geçmiş durumda. Kısacası, insanlar doğanın sunduğu kadar suyu değil, daha fazlasını çekiyor. Bu ise hem toprak altındaki dengenin bozulmasına hem de su krizlerinin kalıcı hale gelmesine neden oluyor.

Küresel Düzeyde Korkutan Eğilim

Artan sanayi üretimi, kontrolsüz tarım sulamaları, çarpık kentleşme ve nüfus yoğunluğu yeraltı suyu üzerinde büyük bir baskı oluşturuyor. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde su kaynaklarının kötü yönetimi bu sorunu daha da derinleştiriyor. National Geographic, ESRI ve Utrecht Üniversitesi tarafından hazırlanan Dünya Su Haritası bu gerçeği yüzümüze vuruyor: 40 yıllık veri analizine göre dünya genelinde 22 sıcak nokta, su talebinin yenilenebilir su arzını aştığı bölgeler olarak belirlenmiş durumda.

Kaliforniya'dan Nil Nehri’ne, Türkiye’den Afrika’ya: Dünyada ve Ülkemizde Durum Ne?

Dünya Su Haritası’na göre birçok kritik bölge ciddi yeraltı suyu kıtlığı ile karşı karşıya. Meksika'dan Mısır'a, Pakistan'dan Endonezya'ya dek pek çok ülkede tarımın ve şehirleşmenin yoğun olduğu alanlar su kriziyle mücadele ediyor. Fakat Türkiye'nin durumu da hiç iç açıcı değil. Haritada Türkiye, yeraltı suyu kıtlığı açısından “yüksek” risk kategorisinde yer alıyor. Özellikle Konya Ovası, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu gibi tarımsal üretimin yoğun olduğu bölgelerimizde yeraltı suları hızla azalıyor.

Türkiye'de tarımsal sulamanın önemli bölümü hâlâ yeraltı sularından sağlanıyor ve çoğunlukla geleneksel sulama yöntemleriyle gerçekleştiriliyor. Bu durum, yenilenebilir kaynaklardan daha fazla su çekmemize yol açıyor. Aynı zamanda artan nüfus, şehirleşme ve iklim değişikliğinin etkileriyle beraber Türkiye'deki yeraltı suyu rezervleri her geçen gün biraz daha azalıyor. Gelecekte ülkemizde su krizi yaşamamak adına, acilen yeraltı su kaynaklarımızı daha bilinçli yönetmeli ve sürdürülebilir yöntemlere geçiş yapmalıyız.

Su Kıtlığı Savaşları Mı Getirecek?

Uzmanlar suyun önümüzdeki yıllarda çatışma nedenlerinden biri olabileceğini söylüyor. Çünkü su, sadece tarımsal üretimin değil, sağlığın, eğitimin ve kalkınmanın temel yapı taşı. Suya ulaşamayan topluluklar göç etmek zorunda kalıyor, şehirler plansız büyüyor ve sosyal dengeler sarsılıyor.

Yeraltı Suyunu Nasıl Koruruz?

• Sulama sistemlerinde damla ve basınçlı sistemler tercih edilmeli

• Yeraltı suyu çekimi kontrol altında tutulmalı ve bölgesel planlamalar yapılmalı

• Şehirlerde yağmur suyu hasadı teşvik edilmeli

• Tarımsal üretimde iklim dostu yöntemler benimsenmeli

• Toplumlarda su okuryazarlığı artırılmalı

Sonuç: Suyu Yönetmeden Geleceği Yönetemeyiz

Sevgili dostlar, yeraltı suyunun çekilmesi sadece bir çevre sorunu değildir; aynı zamanda sosyal, ekonomik ve politik bir risktir. Tüm göstergeler, biz yönetemezsek doğanın artık kendini savunamayacağını söylüyor. Suyun değerini musluklar kuruyunca değil, kaynaklar tükenmeden önce anlamalıyız. Çünkü yeraltı suları, gözümüzün görmediği ama hayatımızı taşıyan en büyük hazine olabilir.

Siz ne düşünüyorsunuz? Yaşadığınız bölgede yeraltı su kaynakları hakkında bilgi sahibi misiniz? Farkındalığımızı birlikte artırmak dileğiyle.

Sevgiyle kalın,

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi ve Proje Uzmanı

İklim Değişikliği Uzmanlığı

 27.08.2022 tarihli ve 31936 sayılı Resmi Gazete'de "İklim Değişikliği Uzmanlığı Yönetmeliği" yayımlanmıştır.

Yönetmeliğin güncel halini aşağıda okuyabilirsiniz.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ UZMANLIĞI YÖNETMELİĞİ

 BİRİNCİ BÖLÜM

Başlangıç Hükümleri

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; iklim değişikliği uzman yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yeterlik sınavları, iklim değişikliği uzmanlığına atanmaları ile iklim değişikliği uzman ve uzman yardımcılarının görev, yetki, hak ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, İklim Değişikliği Başkanlığında istihdam edilecek iklim değişikliği uzman ve uzman yardımcılarını kapsar.

Dayanak

MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek 41 inci maddesi ile 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 792/H maddesinin birinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakan: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanını,

b) Başkan: İklim Değişikliği Başkanını

c) Başkanlık: İklim Değişikliği Başkanlığını,

ç) Birim: İklim değişikliği uzmanı ve uzman yardımcılarının görev yaptıkları Başkanlık hizmet birimlerini,

d) Birim amiri: Başkanlık hizmet birimlerinin en üst amirlerini,

e) KPSS: 18/3/2002 tarihli ve 2002/3975 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik uyarınca yapılan Kamu Personeli Seçme Sınavını,

f) ÖSYM: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığını,

g) Sınav hazırlık komisyonu: İklim değişikliği uzman yardımcıları için düzenlenecek yarışma sınavı ile ilgili hazırlıkları yapan komisyonu,

ğ) Sınav kurulu: İklim değişikliği uzman yardımcılığı sınav kurulunu,

h) Tez: İklim değişikliği uzmanlık tezini,

ı) Tez jürisi: Uzman yardımcısının uzmanlık tezini değerlendiren jüriyi,

i) Uzman: İklim değişikliği uzmanını,

j) Uzman yardımcısı: İklim değişikliği uzman yardımcısını,

k) Yarışma sınavı: İklim değişikliği uzman yardımcılığına giriş için yapılacak yazılı ve sözlü veya yalnızca sözlü sınavı,

l) YDS: Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavını,

m) Yeterlik sınavı: İklim değişikliği uzmanlığı yeterlik sınavını,

n) Yeterlik sınav komisyonu: Uzman yeterlik sınavını yapan komisyonu,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Sınav Kurulu, Yarışma Sınavı ve Atamaya İlişkin Esaslar

Sınav hazırlık komisyonu ve görevleri

MADDE 5- (1) Sınav hazırlık komisyonu, Başkanın onayı ile en az biri Yönetim Hizmetleri Dairesi Başkanlığından ve en az bir uzmandan olmak üzere bir başkan ve dört üyeden teşekkül eder. Ayrıca, aynı usulle dört yedek üye belirlenir.

(2) Sınav hazırlık komisyonu; yarışma sınavının hazırlık çalışmalarını yapar, yarışma sınavı başvurularını inceler ve aranan şartların adaylarda mevcut olup olmadığını tespit eder. Sınava katılacak sayıda adayı tutanak ile belirleyip müracaat için belirlenen son günden itibaren on gün içinde Yönetim Hizmetleri Dairesi Başkanlığına bildirir.

Sınav kurulu

MADDE 6- (1) Sınav kurulu; Başkan veya görevlendireceği başkan yardımcısının başkanlığında, en az daire başkanı düzeyinde yöneticiler ile en az bir uzmandan olmak üzere başkan dahil beş üyeden oluşur. Yönetim Hizmetleri Dairesi Başkanı sınav kurulunun doğal üyesidir. Ayrıca, aynı usulle beş yedek üye belirlenir. İhtiyaç hâlinde, üniversite öğretim üyeleri arasından en fazla iki kişi, sınav kurulunda asıl üye olarak görevlendirilebilir.

(2) Sınav kurulunun asıl ve yedek üyeleri Başkan tarafından belirlenir.

Sınav kurulunun görevleri

MADDE 7- (1) Sınav kurulunun görevleri şunlardır:

a) Yarışma sınavı sorularını hazırlamak veya hazırlatmak.

b) Yarışma sınavını yapmak veya yaptırmak.

c) Yarışma sınavı sonuçlarını değerlendirmek.

ç) Yarışma sınavı sonuçlarına göre adayların başarı sıralamasını yapmak.

Sekretarya hizmetleri

MADDE 8- (1) Sınav hazırlık komisyonu, sınav kurulu ile yeterlik sınav komisyonunun sekretarya hizmetleri Yönetim Hizmetleri Dairesi Başkanlığınca yürütülür.

Yarışma sınavı

MADDE 9- (1) Uzman yardımcıları, mesleğe yarışma sınavı ile alınır. Sınavın açılmasına Başkanın teklifi üzerine Bakanın oluru ile karar verilir. Bakan olurunda ihtiyaca göre hangi öğrenim dalında ne kadar uzman yardımcısı alınacağı da tespit edilip yapılacak sınav ilanında belirtilir. Yarışma sınavı, kadro ve ihtiyaç durumuna göre Başkanlıkça uygun görülen zamanlarda ve öğrenim dallarında sınav kurulu tarafından yapılır. Yarışma sınavının, yazılı ve sözlü olarak iki aşamalı veya yalnızca sözlü olarak yapılmasına sınav kurulunca karar verilir.

(2) Yarışma sınavına; KPSS sonuçlarına göre, sınav ilânında belirtilen taban puan esas alınarak, atama yapılacak kadro sayısının yirmi katına, yalnızca sözlü sınav yapılması halinde sözlü sınava çağrılacak aday sayısı yarışma sınavı duyurusunda belirtilen kadronun dört katına kadar aday çağrılır. Son sıradaki adayla aynı puanı alan adaylar da yarışma sınavına çağrılır.

Yarışma sınavı duyurusu

MADDE 10- (1) Atamada bulunulacak olan kadroların Başkanlıkça belirlenen derece ve sayıları, öğrenim dallarına göre kontenjanları, KPSS puan türleri, asgarî taban puan ve puan sıralamasına göre kaç adayın davet edileceği, yarışma sınavına katılacak olanlarda aranan genel ve özel şartlar, müracaat tarihi, yeri, şekli ve istenecek belgeler, yarışma sınavının yeri, şekli, tarihi, sınav konuları ile ağırlık puanları ve diğer hususlar; sınava başvuru için öngörülen son tarihten en az otuz gün önce Resmî Gazete’de, Cumhurbaşkanınca belirlenen kurumun internet sayfasında ve Başkanlık internet sayfasında ilân edilmek suretiyle duyurulur.

(2) Yarışma sınavına, öğrenim dalları itibarıyla alınacak uzman yardımcısı sayısı kadar başvurunun olmaması hâlinde kadro ve ihtiyaç durumuna göre birinci fıkra hükmü doğrultusunda ilan edilmek suretiyle öğrenim dalları arasındaki sayısal belirleme ve değişiklik yapma yetkisi Başkanlığa aittir.

Başvuru şartları

MADDE 11- (1) Uzman yardımcılığı yarışma sınavına katılabilmek için;

a) 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde belirtilen genel şartlara sahip olmak,

b) Başkanlığın ihtiyaçları doğrultusunda ilan edilecek kontenjan çerçevesinde;

1) En az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisadî ve idarî bilimler, iktisat, işletme fakülteleri ile bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurt içindeki veya yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarının birinden mezun olmak,

2) En az dört yıllık lisans eğitimi veren mimarlık ve mühendislik fakültelerinden veya Başkanlıkça yürütülen hizmetlerin gerektirdiği ve ilanda belirtilen az dört yıllık lisans eğitimi veren yükseköğretim kurumları ile bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurt içindeki veya yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarının birinden mezun olmak,

c) Son başvuru tarihi itibarıyla, geçerlik süresi dolmamış KPSS’den, yarışma sınavı duyurusunda belirtilen puan türlerine göre asgarî puanı almış olmak,

ç) İngilizce, Fransızca, Almanca veya Başkanlıkça tespit edilecek diğer yabancı dillerden en az biri için YDS’den veya dil yeterliği bakımından buna denkliği ÖSYM tarafından kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan başka bir sınavdan Başkanlıkça ilan edilen puan veya üstünü almış olmak,

d) Yarışma sınavının yapıldığı yılın ocak ayının birinci günü itibarıyla otuz beş yaşını doldurmamış olmak,

gerekir.

Başvuruda istenecek belgeler ve başvuru şekli

MADDE 12- (1) Uzman yardımcılığı yarışma sınavına başvuru; Başkanlık internet sayfasından temin edilerek doldurulacak, içinde adayın fotoğrafı, nüfus bilgileri, KPSS puanı, YDS puanı, yükseköğrenimini bitirdiğine dair belge ve özgeçmişinin de bulunduğu başvuru formuyla elektronik ortamda yapılır.

(2) Duyuruda belirtilmesi şartıyla Başkanlık, uzmanlık alanına ilişkin gerekli gördüğü diğer belgeleri de isteyebilir.

(3) Bu maddede istenen belge ve bilgilerin teyidi ilgili kurum ve kuruluşlardan Başkanlıkça yapılır.

Başvuruların incelenmesi ve adayların sınava kabulü

MADDE 13- (1) Sınav hazırlık komisyonu, süresinde yapılan başvuruları inceleyerek adaylarda aranan şartların mevcut olup olmadığını tespit eder ve yarışma sınavına katılmaya hak kazananları Başkanlık internet sayfasında ilan eder.

(2) Yarışma sınavının yazılı bölümünün Başkanlıkça yapılması halinde, yarışma sınavına girme hakkı kazanan adaylara fotoğraflı sınav giriş belgesi verilir. Sınav giriş belgesinde kimlik bilgileri, sınav yeri ve tarihi yer alır. Sınav giriş belgesi olmayan adaylar sınava katılamaz.

(3) Yarışma sınavına katılacakların listesine, isim listesinin ilanından itibaren beş gün içinde itiraz edilebilir. Yapılan itirazlar sınav kurulunca itiraz tarihinden itibaren en geç beş gün içerisinde sonuçlandırılır. Bu süre, incelemenin zorunlu kılması halinde en fazla on güne kadar uzatılabilir.

(4) Başvurusu kabul edilip, isimleri yarışma sınavına katılabilecekler arasında yer alanlardan, gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilenlerin sınavları geçersiz sayılır ve atamaları yapılmaz. Bunların atamaları yapılmış olsa dahi iptal edilir. Bunlar hiçbir hak talep edemez ve haklarında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanmak üzere Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Bu şekilde Başkanlığı yanıltanlar kamu görevlisi ise durumları çalıştıkları kurumlara bildirilir.

(5) Başvuru şartlarını haiz olmayanların kendilerine ilişkin başvuru ile ilgili belgeleri talepleri halinde, kendilerine elden iade edilir.

Yazılı sınav konuları

MADDE 14- (1) 11 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen fakültelerden mezun olanlar için yazılı sınav konuları şunlardır:

a) Genel kültür ve genel yetenek.

b) Hukuk;

1) Anayasa hukuku (genel esaslar).

2) İdare hukukunun genel esasları ve idari yargı.

3) Ceza hukuku (genel esaslar).

4) Ceza muhakemesi hukuku (genel esaslar).

5) Medeni hukuk (genel esaslar).

6) Borçlar hukuku (genel esaslar).

7) Ticaret hukuku (genel esaslar).

c) İktisat;

1) İktisat teorisi (mikro iktisat, makro iktisat).

2) İktisadi düşünceler ve doktrinler tarihi.

3) Para, banka, kredi ve konjonktür.

4) Uluslararası iktisadi ilişkiler ve teşekküller.

5) İşletme iktisadı.

6) Güncel ekonomik sorunlar.

ç) Maliye;

1) Genel maliye teorisi ve maliye politikaları.

2) Kamu giderleri.

3) Bütçe.

d) Muhasebe;

1) Genel muhasebe.

2) Bilanço analizi ve teknikleri.

3) Ticari hesap.

e) Başkanlığın görev alanına ait bilgiler.

(2) 11 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde belirtilen fakültelerden mezun olanlar için yazılı sınav konuları şunlardır:

a) Genel kültür ve genel yetenek.

b) Üniversite eğitimine ait mesleki bilgiler.

c) Başkanlığın görev alanına ait bilgiler.

(3) Yazılı sınavda yöneltilecek soruların ait olduğu konuların alt konuları sınav ilanında duyurulur.

Yazılı sınav

MADDE 15- (1) Yazılı sınav, Başkanlık tarafından yapılabileceği gibi ÖSYM’ye veya bu konuda uzmanlaşmış diğer kamu kurum ve kuruluşlarına da yaptırılabilir.

(2) Sınav sorularının % 60’ı adayların mezuniyet durumlarına göre belirlenen konulardan, %20’si genel kültür ve genel yetenek konularından ve % 20’si ise Başkanlık görev alanı ile ilgili ilanda belirtilen konulardan hazırlanır.

(3) Sınavın Başkanlık dışındaki bir kuruluşa yaptırılmasına karar verildiği takdirde, sınava ilişkin hususlar, Başkanlık ve ilgili kuruluş arasında protokol ile belirlenir.

(4) Yazılı sınavın Başkanlık tarafından yapılması halinde sınav soruları, sınav kurulunun belirleyeceği üniversitelerin öğretim üyeleri veya kamu personeli tarafından sınav duyurusunda belirtilen alanlara uygun olarak ayrı ayrı hazırlanıp söz konusu kurula sunulur. Yazılı sınav soruları, puanları ve sınav süresini gösterir tutanak, sınav kurulu başkanı ve üyeleri tarafından imzalanır.

(5) Çoğaltılan soru kâğıtları, zarflar içerisine konularak mühürlenmek suretiyle kapatılıp muhafaza edilir ve sınav salonunda adayların huzurunda açılır.

(6) Yazılı sınav sorularının hazırlanması, muhafazası ve sonuçlarının değerlendirilmesinde gizliliğe riayet edilir.

(7) Başkanlık tarafından yapılacak yazılı sınav, sınav kurulu başkanlığı tarafından bu iş için görevlendirilen personel ile sınav kurulu üyelerinin gözetimi ve denetimi altında yapılır.

(8) Sınavın başlama ve bitiş saati, kaç adayın katıldığı, her adayın kullandığı cevap kâğıdı adedini gösteren tutanak düzenlenir. Toplanan cevap kâğıtları ve tutanaklar, zarf içine konularak kapatılıp mühürlendikten sonra sınav kurulu başkanına teslim edilir.

(9) Tutanaklar, salon başkanı ve gözetim ve denetim ile görevli olanlar tarafından da imzalanır.

Yazılı sınav sonuçlarının değerlendirilmesi

MADDE 16- (1) Yazılı sınavın Başkanlık tarafından yapılması hâlinde; sınav kurulu, sınav kâğıtlarını değerlendirmek üzere üye tam sayısı ile toplanır; cevap kâğıtlarının bulunduğu kapalı zarf açılır ve cevap kâğıtları numaralandırılır. Cevap kâğıtlarının değerlendirme notu, kâğıtların numaralarının yer aldığı cetvele yazılarak sınav kâğıdı ile birlikte sınav kurulu başkanına teslim edilir. Sınav kurulu başkanınca, cevap kâğıtlarında adayların adının yazılı bulunduğu kısımları açılarak adayların isimleri cevap kâğıdı numarasına göre değerlendirme notunun yer aldığı cetvelin ilgili sütununa geçirilir.

(2) Başarı sıralamasına göre hazırlanan liste, sınav değerlendirmesinin neticelendiği günü takip eden beş iş günü içinde Başkanlığın internet sayfasında yayımlanmak suretiyle duyurulur. Sınavı kazanan adaylara ayrıca tebligat yapılmaz. İlgililer, duyuru tarihinden itibaren beş iş günü içerisinde sınav sonuçlarına itiraz edebilir. Yapılan itirazlar sınav kurulunca otuz gün içinde sonuçlandırılır.

(3) Yazılı sınavın değerlendirmesi yüz tam puan üzerinden yapılır. Yazılı sınavda başarılı sayılabilmek için en az yetmiş puan almak gerekir.

(4) Yazılı sınavda başarılı olanlar arasından, en yüksek puandan başlanarak yarışma sınavı duyurusunda belirtilen kadronun dört katı kadar aday sözlü sınava çağrılır. Çağrılacak olan son sıradaki aday ile eşit puana sahip adayların tamamı da sözlü sınava çağrılır.

Sözlü sınav

MADDE 17- (1) Yalnızca sözlü sınav yapılmasına karar verilmesi halinde sözlü sınava çağrılacak aday sayısı yarışma sınavı duyurusunda belirtilen atama yapılacak kadro sayısının dört katından fazla olamaz.

(2) Yazılı sınavdan sonra yapılan veya doğrudan yapılan sözlü sınavda adaylar;

a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi,

b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü,

c) Liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu,

ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,

d) Genel yetenek ve genel kültürü,

e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,

yönlerinden değerlendirilerek, ayrı ayrı puan verilmek suretiyle gerçekleştirilir.

(3) Adaylar, kurul tarafından ikinci fıkranın (a) bendi için elli puan, (b) ila (e) bentlerinde yazılı özelliklerin her biri için onar puan üzerinden değerlendirilir ve verilen puanlar ayrı ayrı tutanağa geçirilir. Bunun dışında sözlü sınav ile ilgili herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz.

(4) Sözlü sınavda başarılı sayılmak için, kurul başkan ve üyelerinin yüz tam puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik ortalamasının en az yetmiş olması şarttır.

(5) Sözlü sınav sonuçlarına, açıklandığı tarihten itibaren beş gün içinde yazılı olarak itiraz edilebilir. İtiraz, sınav kuruluna yapılır ve sınav kurulu tarafından yedi gün içinde sonuçlandırılır. İtiraz sonucu verilen karar kesindir.

Yarışma sınavının değerlendirilmesi

MADDE 18- (1) Sınav kurulu, yarışma sınavının yazılı ve sözlü olarak yapılması halinde bu sınavlardan alınan puanların aritmetik ortalamasını, sadece sözlü sınav yapılması halinde sözlü sınav puanını başarı puanı olarak tespit eder ve nihai başarı sıralamasını ilan edilen kontenjanlar çerçevesinde mezuniyet alanlarına göre ayrı ayrı yapar. Başarı puanı en yüksek olan adaydan başlanmak suretiyle ilanda belirtilen kadro sayısı kadar asıl aday belirlenir. Alınacak uzman yardımcısı kadro sayısının yarısını geçmemek kaydıyla yedek liste belirlenir.

(2) Adayların yazılı ve sözlü sınavda başarı ortalamaları eşit ise yazılı sınav puanı yüksek olan daha başarılı sayılır. Yazılı sınav sonuçları da eşit ise KPSS puanı yüksek olan başarılı sayılır.

(3) Sınav kurulu, öğrenim dalları itibarıyla yarışma sınavı başarı listesini ve uzman yardımcısı olarak atanabilecek adayların listesini Bakan onayına sunar. Listelerin Bakan tarafından onaylanmasını müteakip sonuçları, Başkanlığın internet sayfasında duyurulur. Yarışma sınavını kazanan adaylara ayrıca yazılı tebligat yapılır.

Ataması yapılacaklardan istenilecek belgeler

MADDE 19- (1) Sınavda başarılı olan adaylar;

a) Görevini devamlı yapmaya engel olabilecek akıl hastalığı olmadığına dair yazılı beyanını,

b) Adli sicil kaydı yazılı beyanını,

c) Erkek adaylar için askerlik durumuna dair yazılı beyanını,

ç) 4 adet vesikalık fotoğrafını,

sınav neticesinin yazılı olarak bildirildiği tarihi takip eden on beş gün içerisinde Başkanlık Yönetim Hizmetleri Dairesi Başkanlığına teslim ederler.

(2) Gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilenler hakkında, 13 üncü maddenin dördüncü fıkrasına göre işlem yapılır.

Uzman yardımcılığına atama

MADDE 20- (1) Yarışma sınavında başarılı olan ve atanmaya hak kazanan adaylardan, Başkanlık tarafından belirlenen süre içerisinde belgelerini teslim edenlerin, uzman yardımcısı kadrolarına atamaları yapılır.

(2) Sınavda başarılı olup göreve başlamayanlardan veya ataması yapılıp da herhangi bir sebeple görevden ayrılanlardan boşalan kadroya, durumun tespitinden itibaren en geç iki yıl içinde yeni bir sınav yapılıncaya kadar yarışma sınavı başarı sırası dikkate alınarak yedek listeden atama yapılabilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Uzman Yardımcılığının Süresi ve Yetiştirilmesi, Uzmanlık Tezi ve Yeterlik Sınavı

Uzman yardımcılığının süresi ve uzman yardımcılarının yetiştirilmesi

MADDE 21- (1) Uzman yardımcılığı süresi en az üç yıldır.

(2) Uzman yardımcısı olarak atananlar, bu kadroda bulundukları sürece, uzmanlığın gerektirdiği bilgi, beceri ve etik değerleri kazanmaları maksadıyla verilecek görevlerin yanı sıra;

a) Başkanlığın teşkilât yapısı, görevleri ve çalışma usul ve esasları hakkında bilgi ve tecrübe kazanmaya,

b) Başkanlığın hizmet sahasına giren konulara ilişkin mevzuata ve bu mevzuatın uygulanmasına ilişkin bilgi ve becerileri kazanmaya,

c) Yazışma, rapor yazma, inceleme ve araştırma teknikleri konularında gerekli bilgi ve yeteneği kazanmaya,

ç) Meslekî konularda ilmî ve teknik çalışma ve araştırma alışkanlığını kazanmaya,

d) Yabancı dil bilgisini geliştirmeye,

e) Başkanlığın hizmet sahası ile ilgili olarak, millî ve milletlerarası konferans, seminer ve eğitim programlarına iştirake ve temsil kabiliyetini geliştirmeye,

yönelik çalışmalarda bulunurlar.

Tez konusunun belirlenmesi ve tezin hazırlanması

MADDE 22- (1) Uzman yardımcısı; aylıksız izin, toplamda üç ayı aşan hastalık ve refakat izni hariç olmak üzere, adaylıkta geçen süre dâhil en geç ikinci yılın sonunda, Başkanlığın görev sahası ile ilgili konularda bir tez konusu seçer ve bu konuda, Başkanlıkça belirlenen şekle uygun olarak tez projesi hazırlar.

(2) Tez projesi, uzman yardımcısının istihdam edildiği birim amirinin onayına sunulur. Onay işlemleri en geç on gün içerisinde tamamlanır. Uygun bulunmayan projeler, yeni bir proje hazırlanması maksadıyla onaylama süresi içerisinde gerekçesi belirtilerek iade edilir. Uzman yardımcısı, iade tarihinden itibaren en geç bir ay içinde yeni bir proje hazırlayarak onaya sunar. Tez projesinin ikinci defa reddi hâlinde, uzman yardımcısı, birim amirince hazırlatılan tez projesine göre tezini hazırlar.

(3) Tez projesinin onaylama işlemi on gün içerisinde uzman yardımcısına tebliğ edilir ve tez konusu kesinleşmiş olur. Uzman yardımcısı, aylıksız izin, toplamda üç ayı aşan hastalık ve refakat izni hariç olmak üzere, adaylıkta geçen süre dâhil en geç üçüncü yılın sonunda tezini hazırlayarak görevli bulunduğu birim âmirine teslim eder.

(4) Tez hazırlama süresi, birim amirince bir defaya mahsus olmak üzere en fazla altı ay uzatılabilir.

(5) Tez konusunun başka bir kurum ve kuruluşta uzmanlık, yüksek lisans, doktora tezi veya başka bir ad altında aynı şekilde incelenip savunulmamış olması zorunludur. Uzman yardımcısının hazırlayacağı tezin kendi görüş ve değerlendirmeleri ile önerilerini içermesi ve bilimsel çalışma etiğine uygun olması gerekir.

(6) Uzman yardımcısı, uzmanlık tezini tez danışmanının rehberliğinde bilimsel esaslara uygun olarak hazırlar. Tezde savunulan fikir ve görüşlerin özgünlüğü ile sorumluluğu tezi hazırlayan uzman yardımcısına aittir, bu görüşler Başkanlık görüşünü yansıtmaz.

(7) Uzman yardımcısının tezini hazırlayabilmesi maksadıyla Başkanlıkça gereken imkân ve kolaylıklar sağlanır.

Tez danışmanı

MADDE 23- (1) Uzmanlık tezinin hazırlanması safhasında uzman yardımcısına rehberlik etmek ve tezin, tez yazmanın akademik usul ve esaslarına, seçilen konunun mahiyetine, Başkanlığın görev sahası ile ilgili hususlara ve onaylanan tez projesine uygunluğunu temin etmek üzere, uzman yardımcısının istihdam edildiği birim amirince, uzman yardımcısının da önerisi ile bir danışman belirlenir. Danışman, uzman yardımcısına tez hazırlama safhasında yardımcı olmak maksadıyla tavsiyelerde bulunur.

(2) Tez danışmanı, tez konusunun kesinleşmesini izleyen iki ay içinde Başkanlıkta görevli uzmanlar, daire başkanı ve üstü personel arasından belirlenir. Gerektiğinde yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyelerinden de danışman belirlenebilir.

(3) Uzman yardımcısı en fazla bir kere olmak üzere tez danışmanını değiştirebilir. Danışmanın değiştirilmesi halinde uzman yardımcısının istihdam edildiği birim amiri en geç bir hafta içerisinde yazılı olarak bilgilendirilir ve aynı usulle yeni tez danışmanı belirlenir.

(4) Tez hazırlanması ve danışmanlık ile ilgili usul ve esaslar Başkanlıkça bir yönerge ile belirlenir.

Tez jürileri

MADDE 24- (1) Tez jürileri; uzman yardımcısının görevlendirildiği birim, uzmanlık tezinin konusu ve mezun olduğu bölüm gözetilerek ilgili birim amirinin teklifi ve Başkanın onayı ile ilgili başkan yardımcısının başkanlığında, birim amiri ve en az bir uzmandan müteşekkil beş üyeden oluşur. Ayrıca, aynı usulle iki yedek üye belirlenir.

Tezin değerlendirilmesi ve savunulması

MADDE 25- (1) Uzman yardımcısının hazırladığı tez, birim amirince gecikmeksizin uzmanlık tez jürisi üyelerine dağıtılır. Tez jürisi, Başkanlıkça belirlenecek ölçütlere göre, teslim aldığı tezleri en geç bir ay içerisinde inceler ve uzman yardımcısını bu sürenin bitiminden itibaren üç iş günü içerisinde, tezini savunmak üzere davet eder. Bu davet, savunma toplantısı tarihinden en az yedi gün önce yazılı olarak yapılır.

(2) Tez, uzman yardımcısı tarafından dinleyicilere açık bir ortamda, tez jürisi önünde sözlü olarak savunulur.

(3) Tez jürisi üyelerinin her biri, savunma toplantısının ardından teze ilişkin puanlamasını yapar. Yüz tam puan üzerinden yapılacak değerlendirmede, verilen notların aritmetik ortalaması en az yetmiş puan olan tez, başarılı kabul edilir. Tez jürisi, her bir üyenin vermiş olduğu puanları ve tezin başarılı veya yetersiz sayılma nedenlerini içeren bir değerlendirme raporu hazırlar.

(4) Uzman yardımcısı, tezinin yetersiz bulunması halinde, altı aydan fazla olmamak üzere verilen süre içinde yeniden bir tez hazırlamak veya aynı tezi düzelterek sunmak zorundadır. İkinci defa tezi yetersiz bulunan uzman yardımcısı, durumuna uygun memur unvanlı kadrolara atanır.

(5) Tez jürisince, tezi ve savunması yeterli bulunduğu halde tezde düzeltmeye gidilmesi gerektiğinin belirlenmesi durumunda, uzman yardımcısı iki ayı aşmamak üzere verilecek ilave süre içerisinde istenilen düzeltmeleri yaparak tezini teslim eder.

(6) Kabul edilen tezler, elektronik veya basılı ortamda kişilerin özlük dosyasında saklanır ve Başkanlık kütüphanesinde kullanıma açılır.

Yeterlik sınav komisyonu, yeterlik sınavı ve değerlendirme

MADDE 26- (1) Aylıksız izin ile toplamda üç ayı aşan hastalık ve refakat izinleri hariç en az üç yıl fiilen çalışmış olan ve uzmanlık tezi kabul edilen uzman yardımcısı yeterlik sınavına girmeye hak kazanır.

(2) Yeterlik sınav komisyonu, Başkanın uygun göreceği başkan yardımcısının başkanlığında en az daire başkanı düzeyindeki yöneticiler ile en az bir uzmandan olmak üzere beş üyeden oluşur. Ayrıca, aynı usulle beş yedek üye belirlenir.

 (3) Yeterlik sınavı, yeterlik sınav komisyonu tarafından hazırlanacak sorular doğrultusunda, yeterlik sınavına girmeye hak kazananlara Başkanlıkça belirlenecek tarihlerde altıncı fıkra dikkate alınarak yazılı olarak çoktan seçmeli usulle yapılır. Yeterlik sınavı; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı mevzuatı ile Başkanlığın görev alanına giren ve sınavdan en az iki ay önce ilan edilen konulardan yapılır.

(4) Yeterlik sınavında yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır. Yeterlik sınavı sonucunda başarılı olanlardan en yüksek puandan başlanmak suretiyle başarı puanına göre sıralanarak hazırlanan isim listesi, Yönetim Hizmetleri Dairesi Başkanlığınca ilan edilir.

(5) Tez jürisince tezi yeterli bulunduğu hâlde yeterlik sınavında başarılı olamayan veya yeterlik sınavına girmeye hak kazandığı halde geçerli mazereti olmaksızın sınav hakkını kullanmayanlara, bir yıl içinde ikinci kez sınav hakkı verilir. Sınavda ikinci defa başarısız olan veya ikinci sınav hakkını kullanmayanlar, uzman yardımcısı unvanını kaybeder ve Başkanlıkta durumuna uygun memur unvanlı kadrolara atanır.

Uzmanlığa atanma

MADDE 27- (1) Uzman yardımcısının uzman olarak atanabilmesi için;

a) Yeterlik sınavında başarılı olması,

b) Yeterlik sınavı tarihinde geçerli olan veya yeterlik sınavından itibaren en geç iki yıl içinde alınmış bulunan YDS’den asgari (C) düzeyinde puana veya dil yeterliği bakımından ÖSYM tarafından bunlara denkliği kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan başka bir belgeye sahip olması,

şartları aranır.

(2) Birinci fıkrada belirtilen şartları taşıyan uzman yardımcısı, sınav sonuçlarının ilanından itibaren münhal kadro durumuna göre bir ay içerisinde uzman olarak atanır.

(3) Birinci fıkradaki şartlardan birini yerine getiremeyenler, uzman yardımcısı unvanını kaybeder ve Başkanlıkta durumlarına uygun memur unvanlı kadrolara atanır.

Uzmanlık kıdemi

MADDE 28- (1) Uzmanlığa aynı tarihte atananların kıdemleri, tez ve yeterlik sınavındaki notların aritmetik ortalamasına göre yeterlik sınav komisyonunca belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Uzman ve Uzman Yardımcılarının Görev, Sorumluluk ve Eğitimleri

Uzman yardımcılarının görev ve sorumlulukları

MADDE 29- (1) Uzman yardımcıları bağlı oldukları birim amirlerince belirlenen uzmanların refakatinde ve onların gözetiminde;

a) Görevlendirildikleri birimin günlük, kısa ve uzun vadeli işlerine katkıda bulunmaktan,

b) Uzmanların araştırma, inceleme ve diğer çalışmaları için gerekli ön hazırlıklar ile araştırma, inceleme ve diğer çalışmaları yürütmekten,

c) Meslekî bilgilerinin geliştirilmesinde faydalı olacak yayınları takip etmekten,

ç) Uzmanlar ile birlikte kurum içi ve dışı toplantılar ile inceleme ve denetleme programlarına katılmaktan,

d) Amirleri veya uzman tarafından verilecek benzer görevleri yerine getirmekten,

görevli ve sorumludurlar.

Uzmanların görev ve sorumlulukları

MADDE 30- (1) Uzmanlar birim amirine bağlı olarak;

a) Mevzuat ile Başkanlığa verilmiş olan görevleri yürütmek ve Başkanlıkça yürütülen çalışmaların gerektirdiği uzmanlık hizmetlerini yapmaktan,

b) Başkanlığın görev alanı çerçevesinde araştırma ve incelemelerde bulunmak, proje üretmek ve geliştirmekten,

c) Meslekî mevzuat değişikliklerini takip etmek, mevzuatın geliştirilmesi ile ilgili çalışmalarda bulunmak ve mevzuatın uygulamada aksayan yönlerine ilişkin görüş ve tekliflerini bildirmekten,

ç) Yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen toplantıları ve çalışmaları takip etmek, gerekli görülen hâllerde, mevzuata ilişkin taslakların hazırlanmasına, görüşülmesine katkıda bulunmak ve Başkanlık içi ve kurumlar arası toplantı ve çalışmalara katılmaktan,

d) Meslekî konularda gelişmeleri ve yayınları takip etmek, gerekli dokümanı toplamak ve bu konularda gereken çalışma ve incelemelerde bulunmaktan,

e) Uzman yardımcılarının bilgi ve tecrübelerinin geliştirilmesine yardımcı olmaktan,

f) Verilecek benzer nitelikteki görevleri yapmaktan,

görevli ve sorumludurlar.

Uzmanların ve uzman yardımcılarının eğitilmeleri

MADDE 31- (1) Uzman yardımcılarına göreve başlamalarından itibaren Başkanlığın görev ve faaliyetleri ile ilgili bilgi, birikim ve yeteneklerinin geliştirilmesi amacıyla ihtiyaç duyulan zamanlarda hizmet içi eğitim verilir. Gerektiğinde hizmet içi eğitim, üniversiteler ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde yapılır veya yaptırılır.

(2) Uzmanlar ve uzman yardımcıları Başkanlıkça uygun görülen kurum dışı kurs ve sertifika programı niteliğindeki eğitimlerden ve Başkanlıkça hazırlanan bir program dâhilinde yabancı dil eğitiminden faydalandırılabilirler.

(3) Eğitim programlarında uzaktan eğitim yönteminden de yararlanılabilir.

Yurt dışında eğitim

MADDE 32- (1) Uzmanlar ve uzman yardımcıları, 657 sayılı Kanun ve 21/1/1974 tarihli ve 7/7756 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde yurt dışına gönderilebilirler.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Uzmanlığa yeniden atanma

MADDE 33- (1) Uzman unvanını kazandıktan sonra herhangi bir sebeple Başkanlıktaki görevinden ayrılmış olup da yeniden uzmanlığa atanmak isteyenler, boş kadro bulunmak ve gereken şartları kaybetmemiş olmak kaydıyla, durumlarına uygun uzman kadrolarına atanabilirler.

Hüküm bulunmayan hâller

MADDE 34- (1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde, 657 sayılı Kanun ve Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik hükümleri uygulanır.

Yürürlük

MADDE 35- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 36- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı yürütür.

Kaynak: resmigazete.gov.tr