İklim Krizini Reddetmek: İklim Değişikliği Uydurma mı?

İklim Değişikliği: Gerçek mi, Yoksa Küresel Bir Baskı Aracı mı?

Değerli dostlar,

Son yıllarda nereye dönsek “iklim krizi” diyen, her problemi “iklim değişikliği”ne bağlayan bir anlatıyla karşı karşıyayız. Sanki bu gezegen ilk defa sıcaklık değişimi yaşıyormuş gibi... Şunu en başta açıkça belirteyim: "İklim krizi" söyleminin bir baskı ve yönlendirme aracı olarak da kullanıldığını düşünmekteyim.

Tarihsel Süreçte İklim Her Zaman Değişti

İnsanoğlunun yaşadığı yeryüzü, hiçbir zaman sabit bir iklim düzenine sahip olmadı.

• Orta Çağ Sıcak Dönemi’nde Avrupa’da bağcılık kuzeye kadar kaydı.

• Küçük Buzul Çağı döneminde İstanbul Boğazı bile zaman zaman dondu.

• Hatta Osmanlı arşivlerinde, kuraklık ve aşırı yağış dönemlerine dair sayısız belgeye ulaşmak mümkün.

Bunlar olurken ne sanayi vardı, ne fosil yakıt…

İklim değişti çünkü doğa döngüseldir. Yani iklimin değişmesi doğaldır; "kriz" haline getirilmesi ise politiktir.

Küresel Bir Siyasi Araç mı?

Dikkat edin, iklim değişikliği en çok nerede konuşuluyor?

Gelişmiş ülkelerde. Peki bu ülkeler ne yapıyor?

• Gelişmekte olan ülkelerden karbon nötr taahhütler istiyor.

• Enerji yatırımlarını durdurmalarını söylüyor.

• Fosil yakıt kullanmayın deyip, kendileri nükleer enerji yatırımlarına yöneliyor.

• “Yeşil dönüşüm” adı altında yeni pazarlar oluşturup kendi teknolojilerini ihraç ediyorlar.

Bu tabloyu gören biri tabi sormadan edemiyor:

Bu kriz kimin krizi? Gerçekten çevre için mi uğraşılıyor yoksa dünya kaynaklarını kontrol altında tutma stratejisi mi uygulanıyor?

İklim Değişikliği mi, "Kriz" Adıyla Algı Yönetimi mi?

“İklim değişikliği yüzünden göç arttı.”

“İklim krizi nedeniyle ormanlar yanıyor.”

“İklim değişikliği kuraklık yapıyor.”

Dostlar, bu cümleler artık o kadar ezbere söyleniyor ki, sorgulamak neredeyse yasak gibi. Oysa:

• Her göçün sebebi iklim değil.

• Her yangının sebebi sıcaklık değil.

• Her kuraklık sadece küresel ısınmayla açıklanamaz.

Ama bu anlatım sürekli pompalanıyor. Çünkü korku, itaat üretir.

Tıpkı pandemi döneminde olduğu gibi, “bilimsel otoriteler” adına konuşan yapılar, herkesi susturup tek bir doğruya zorlayabiliyor.

Eleştiren Herkes Bilim Karşıtı mı?

Bu da ayrı bir mesele…

İklim değişikliği söylemini sorgulayan biri hemen ya “bilim karşıtı” ya da “komplo teorisyeni” olarak yaftalanıyor. Oysa bilim dediğimiz şeyin doğasında şüphe, sorgulama ve alternatif görüş vardır.

Ben bir çevre mühendisi olarak doğayı, suyu, temiz havayı çok önemsiyorum. Ancak iklim değişikliğine "iklim krizi" adı verip bu söylemin arkasına saklanarak yürütülen politik ve ekonomik manipülasyonları da görmezden gelemeyiz.

Sonuç olarak: Gerçek Tehlike Algı Yönetimidir

İklim değişiyor mu? Evet. Ama bu yeni değil.

Kriz olarak sunulması ise yeni. Kriz adıyla devletler keriz yerine konulmamalı.

Ve bu kriz anlatısı üzerinden yürütülen küresel yönlendirme, asıl üzerinde düşünmemiz gereken meseledir.

Bu yazdıklarım, tartışılsın diye yazılmıştır.

Körü körüne bir inançla değil, açık bir gözle, serin bir akılla bakalım bu meselelere.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi ve Proje Uzmanı

Yeşil Badana Gerçeği: Şirketler Ne Kadar Gerçekten Yeşil?

YEŞİLE BOYAMA: GÖRÜNDÜĞÜ KADAR YEŞİL MİSİN?

Değerli dostlar,

Günümüzde çevre dostu olmak, yalnızca etik değil, aynı zamanda ekonomik bir avantaj. Tüketiciler daha duyarlı, markalar daha çevreci görünmek için yarışta. Ancak bu yarışta bazıları gerçekten koşarken, bazıları sadece yeşil görünümlü bir kostüm giyiyor: Greenwashing, Türkçesiyle yeşile boyama ya da diğer çevirileriyle yeşil yıkama, yeşil aklama veya yeşil badana.

Yeşile Boyama Nedir?

Yeşile boyama, bir kuruluşun, ürünün ya da hizmetin olduğundan daha çevre dostuymuş gibi pazarlanmasıdır. 

Yani yeşil görünerek güven kazanmak, ancak arka planda çevreye zarar vermeye devam etmektir.

Nasıl Anlaşılır?

• Geri dönüştürülebilir olduğu iddia edilen ama gerçekte geri dönüştürülmeyen ambalajlar,

• "Doğa dostu" yazan ama içeriği plastik dolu ürünler,

• Bir ağacı kurtarırken, on ormanı yok eden şirket kampanyaları,

• Web sitesine bir yaprak görseli koyup karbon emisyonuna dair hiçbir veriyi paylaşmayan firmalar...

Hepsi birer yeşil badana örneği.

Yeşil Aklama Neden Tehlikelidir?

1. Tüketiciyi yanıltır: Duyarlı bireylerin iyi niyeti suistimal edilir.

2. Gerçek yeşil girişimcileri gölgeler: Doğru yapanlar, görünmez hâle gelir.

3. Politikaları geciktirir: Şirketler “zaten çevreci görünüyoruz” bahanesiyle gerçek adım atmaktan kaçar.

Yeşil Olduğunu İspatlayanlar Ne Yapar?

• Şeffaf veri sunar.

• Emisyon hedeflerini ve yıllık performanslarını açıklar.

• Sürdürülebilirlik raporu yayımlar.

• Uluslararası bağımsız sertifikalara sahiptir (LEED, ISO 14001 vb.)

Yani renk değil, eylem konuşur.

İklim Okulu Olarak Neler Yapıyoruz?

İklim Okulu olarak yeşile boyamaya karşı farkındalık oluşturuyoruz.

Gerçekten çevreci olmak isteyen şirketlerle birlikte:

• Karbon ayak izi hesaplıyoruz,

• SECAP gibi stratejik eylem planları hazırlıyoruz,

• Sıfır atık ve sürdürülebilirlik danışmanlığı sunuyoruz.

Yeşil görünüp griye boyanmak istemeyen herkes için buradayız.

SONUÇ OLARAK:

Yeşil görünmek kolay, yeşil olmak ise sorumluluk ister.

Kendi yaşamımızda da alışveriş yaparken bu soruyu sormalıyız:

"Bu ürün gerçekten yeşil mi, yoksa sadece boyanmış mı?"

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi ve Proje Uzmanı

COP30 ZİRVESİNDE NELER KONUŞULACAK?

COP30: Amazon’un Kalbinde Küresel İklim Zirvesi

Değerli dostlar,

2025 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP30), 10-21 Kasım tarihleri arasında Brezilya'nın Amazon bölgesindeki Belém şehrinde düzenlenecek. Bu zirve, COP tarihinin Amazon'da gerçekleşecek ilk buluşması olacak ve bu yönüyle büyük bir sembolik ve stratejik anlam taşıyor.

Neden Belém, Neden Amazon?

COP30’un Amazon’da düzenlenmesi, dünyanın en büyük yağmur ormanlarının korunmasına yönelik küresel vurguyu daha da görünür kılmak amacı taşıyor. Bu tercihle, iklim krizinde ormanların ve yerli halkların önemi daha fazla gündeme taşınıyor.

🗓️ Zirve Takvimi

Zirvenin resmi oturumları 10-21 Kasım tarihleri arasında yapılacak. Devlet başkanlarının katıldığı açılış ve liderler oturumları ise 6-7 Kasım tarihlerinde gerçekleşecek.

🎯 COP30’un Ana Gündem Başlıkları

• Ulusal Katkı Beyanları (NDC’ler): Ülkelerin karbon azaltımı taahhütlerinin güncellenmesi ve uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi.

• İklim Finansmanı: Gelişmekte olan ülkeler için büyük ölçekli iklim finansmanının mobilize edilmesi hedefleniyor.

• Ormanların Korunması: Tek tür ormanların dönüştürülmesi ve biyoçeşitliliği destekleyen projelerin yaygınlaştırılması ön planda olacak.

• İklim Adaleti ve Yerli Halkların Katılımı: Yerli halkların haklarının korunması ve karar alma süreçlerine katılımı, bu zirvede ayrı bir önem taşıyor.

Altyapı Hazırlıkları

Belém şehri, binlerce kişiyi ağırlayabilmek için yeni konaklama alanları ve ulaşım altyapısı geliştiriyor. Bununla birlikte, hazırlık sürecinde çevresel hassasiyetlerin gözetilmesi de kamuoyunun dikkatinde.

İklim Okulu’ndan Notlar

İklim Okulu olarak COP30 zirvesini yalnızca izlemekle kalmıyor; zirveden elde edilen bilgi ve gelişmeleri Türkiye’deki iklim politikalarına entegre etmeyi, eğitim müfredatımıza aktarmayı ve sürdürülebilir dönüşüm için ilham almayı hedefliyoruz.

Bu zirve, gençler için bir öğrenme fırsatı, yerel yönetimler için bir yol haritası, girişimciler için yeşil bir vizyon olabilir.

Almanya’dan Türkiye’ye İlham: Orman Adaptasyonu ve Karbon Dengeleme Projesi

ORMANLARDA YEŞİL DÖNÜŞÜM: ORMAN ADAPTASYON PROJESİ

Değerli dostlar,

İklim değişikliği sadece sıcaklık artışı değil; aynı zamanda toprağın, ormanların ve doğanın dengesinin bozulmasıdır. Avrupa ormanları bu değişimin en çok hissedildiği yerlerin başında geliyor.

Yalnızca Almanya’da 2018’den bu yana yarım milyondan fazla hektar orman yok oldu. Aşırı sıcaklar, kuraklık, fırtına ve böcek istilaları gibi sebepler, özellikle tek türden oluşan (monokültür) ormanları savunmasız bırakıyor.

İşte bu noktada Almanya'nın Thüringen bölgesindeki Schlegel Orman Adaptasyon Projesi, örnek alınacak bir uygulamaya dönüşüyor.

Projede Ne Yapılıyor?

🌲 Tek tip ladin ormanı dönüştürülüyor.

Pina Earth, %84’ü ladinden oluşan 471 hektarlık ormanı, çeşitli ve iklime dayanıklı türlerle yeniden düzenliyor. Göknar, kızıl ağaç, kayın, huş, kestane ve akçaağaç gibi farklı türlerle biyoçeşitlilik artırılıyor.

🌱 Genç ağaçların doğal büyümesi destekleniyor.

Ormanın kendini yenilemesi teşvik ediliyor.

🦌 Yaban hayatı dengeleniyor.

Hayvan popülasyonları korunarak orman ekosistemi güçlendiriliyor.

Bu dönüşümle birlikte 30 yıl içinde 27.000 tonun üzerinde karbondioksit atmosferden uzaklaştırılacak. Proje yalnızca karbon salımını azaltmıyor; biyoçeşitlilik, su kaynaklarının korunması ve toplum refahı gibi alanlara da doğrudan katkı sağlıyor.

Proje Hangi Hedeflere Katkı Sunuyor?

✅ Sağlıklı yaşam

✅ Nitelikli eğitim

✅ Temiz su ve sanitasyon

✅ Sorumlu üretim ve tüketim

✅ İklim eylemi

✅ Karasal yaşamın korunması

İklim Okulu'ndan Dersler

İklim Okulu olarak bu gibi projeleri yalnızca izlemiyor, onlardan ilham alıyor, öğreniyor ve kendi coğrafyamıza uyarlıyoruz.

📚 Bu projeler bize şunu öğretiyor:

• Ormanlar birer karbon yutağıdır,

• Biyoçeşitlilik iklim direnci için esastır,

• Yerel iklim eylemleri küresel mücadeleye destek verir.

Sizinle de Çalışabiliriz

Eğer siz de yerel orman alanlarınızda benzer projeler yapmak, karbon dengeleme stratejileri geliştirmek, iklim bilinci eğitimi vermek veya doğa tabanlı çözümler üretmek istiyorsanız, İklim Okulu sizinle iş birliğine hazır.

📬 www.iklimokulu.com

📧 iklimokulu@yandex.com

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi – Proje Uzmanı – İklim Okulu Kurucusu

İklim Değişikliğinde Ne Durumdayız? Enerji ve Sürdürülebilirlik Göstergeleri

 

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNDE NE DURUMDAYIZ? ENERJİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK PERSPEKTİFİ

Değerli dostlar,

İklim değişikliği artık bilimsel bir tartışma değil; jeopolitik, ekonomik ve sosyal bir gerçekliktir.

Ve biz bu gerçekliğin tam ortasındayız.

Günümüzde iklim krizinin iki temel ekseni var:

1. Enerji dönüşümü

2. Sürdürülebilirlik uygulamaları

Peki bu iki alanda gerçekten ne durumdayız?

1. ENERJİDE NE KADAR YEŞİLİZ?

Dünya enerji sistemi hâlâ büyük ölçüde fosil yakıtlara bağımlı.

Kömür, petrol ve doğalgaz hâlâ küresel enerji tüketiminin %77’sini oluşturuyor.

Ancak sevindirici bir gelişme var: Yenilenebilir enerji yatırımları tarihte ilk kez fosil yakıtları geçti.

• 2023’te dünya genelinde elektrik üretiminin %30’u yenilenebilir kaynaklardan geldi.

• Güneş enerjisi kurulumları rekor kırdı.

• Türkiye dahil birçok ülke çatı GES sistemleri, rüzgar santralleri ve enerji kooperatifleri kurmaya başladı.

• Batarya ve hidrojen teknolojileri hızla gelişiyor.

Ancak sorun şu: Bu değişim çok yavaş ilerliyor.

Bilim insanlarına göre küresel sıcaklık artışını 1.5°C’de tutmak için dönüşümün şu anki hızdan 3 kat daha hızlı olması gerekiyor.

2. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK GÜNDELİĞE GİRDİ Mİ?

Sürdürülebilirlik artık sadece bir “etiket” değil, bir yaşam ve üretim modeli.

• Avrupa Yeşil Mutabakatı,

• Net Sıfır Karbon hedefleri,

• Döngüsel ekonomi uygulamaları,

• Karbon ayak izi ölçüm zorunlulukları
  kurumları, şehirleri ve bireyleri yeni bir ekonomik düzene zorluyor.

Ama hâlâ büyük bir açık var:

Sürdürülebilirlik hâlâ gerçek anlamda tabana yayılmış değil.

Pek çok şirket yalnızca yeşil pazarlama (greenwashing) ile görünürlük sağlıyor.

Oysa sürdürülebilirlik demek:

• Gereksiz tüketimin azaltılması,

• Atığın kaynağında önlenmesi,

• Enerji, su ve malzeme verimliliğinin artırılması,

• Yerel üretim ve yerel çözümlerin teşvik edilmesi demektir.

NEREDEYİZ VE NE YAPMALIYIZ?

Neredeyiz?

Kritik eşiği geçmek üzereyiz. İyimser senaryolar ancak hızla harekete geçersek gerçek olur.

Ne yapmalıyız?

• Enerji verimliliğini öncelemeliyiz.

• Her kurum, kendi karbon ayak izini bilmeli ve raporlamalı.

• Belediyeler, SECAP planları hazırlamalı.

• Tarımda, üretimde ve ulaşımda iklim dostu çözümler yaygınlaştırılmalı.

• Birey olarak tüketim alışkanlıklarımızı gözden geçirmeliyiz.

Ve en önemlisi: Farkındalık yetmez, değişim gerekir.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi – Proje Uzmanı – İklim Okulu Kurucusu

22 Nisan Dünya Günü: Sürdürülebilir Bir Gelecek İçin Harekete Geç

22 NİSAN DÜNYA GÜNÜ: GEZEGENİMİZİN SESİNE KULAK VER

Değerli dostlar,

Dünya Günü, tam da bu yüzden yalnızca bir çevre günü değil; aynı zamanda adalet, eşitlik, dayanışma ve sürdürülebilirlik günüdür.

Tüm bunlar Dünya Günü’nü bir gün değil, bir yaşam modeline dönüştürme çabamızın yansımasıdır.

Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen ve her yıl 22 Nisan’da kutlanan Dünya Günü, aslında bir kutlama değil, bir hatırlatmadır.

Çünkü dünya artık bize değil, biz dünyaya borçluyuz.

Toprak çatlıyor, sular çekiliyor, ormanlar yanıyor, hava zehirleniyor.

İklim değişikliği artık uzak bir gelecek değil, bugünün krizi.

Peki, Neden 22 Nisan?

22 Nisan 1970’te milyonlarca insan ABD’de sokaklara çıktı ve “temiz hava, temiz su, temiz gelecek” talep etti.

Bu hareket kısa sürede küresel bir ekolojik uyanışa dönüştü.

Bugün 190’dan fazla ülkede dünya genelinde 1 milyardan fazla kişi her yıl bu günü çeşitli farkındalık etkinlikleriyle anıyor.

Ancak gelin kabul edelim:

Dünya artık bir günü değil, her günü kendisine ayırmamızı istiyor.

İklim Okulu’nun Bakışıyla Dünya Günü

Biz İklim Okulu olarak bu günü sadece hatırlamak değil, dönüştürmek için kullanıyoruz.

Çünkü biliyoruz ki farkındalık yetmez, eylem gerekir.

• Yerel yönetimlerle SECAP hazırlığı,

• Kurumlarla karbon ayak izi hesaplamaları,

• Gençlerle iklim eğitimi,

• Şirketlerle yeşil dönüşüm danışmanlığı,

• Okullarda sıfır atık ve enerji verimliliği uygulamaları,

• Kütüphanelerle iklim kitaplığı oluşturma,

• Ailelerle doğal yaşam eğitimleri...

Bu Yılın Teması: PLANET vs. PLASTİK

2024 Dünya Günü’nün teması “Planet vs. Plastic” yani “Gezegen mi, Plastik mi?”

Her yıl 400 milyon tondan fazla plastik üretiliyor.

Yüzlerce yıl doğada kalan bu maddeler artık deniz tuzunda, anne sütünde, hatta akciğerlerimizde bile var.

Bu yılın mesajı çok net:

Plastikten değil, doğadan yana ol.

SONUÇ OLARAK:

Dünya Günü, bir dilek günü değil, bir karar günüdür.

Karar ver: Daha az tüket, daha çok düşün.

Karar ver: Çöpe değil, toprağa sadık kal.

Karar ver: Bugünü değil, yarını gözet.

Ve unutma…

Başka bir dünya yok. Ama başka bir yaşam mümkün.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi – Proje Uzmanı – İklim Okulu Kurucusu

İklim Okulu’nun Kurucusu Süleyman Çetin: "Geleceği Bilgiyle, Cesaretle İnşa Etmeliyiz"

İKLİM AJANSI DERGİSİ SÖYLEŞİSİ

Konuk: Süleyman ÇETİN – Çevre Yüksek Mühendisi ve Proje Uzmanı, İklim Okulu Kurucusu
Röportaj: Fatma Yılmaz

---

Fatma Yılmaz:
Öncelikle sizi tanıyarak başlayalım Süleyman Bey. Hem sizi hem de İklim Okulu’nu tanımak isteriz.

Süleyman Çetin:
Elbette memnuniyetle. Ben Süleyman Çetin, Çevre Yüksek Mühendisiyim ve aynı zamanda proje uzmanıyım. Uzun yıllardır çevre yönetimi, sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği konularında hem teknik hem sosyal projeler geliştiriyorum. Bilimin toplumsal faydayla buluştuğu yerde olmayı önemsiyorum.

Bu anlayışla kurduğumuz İklim Okulu, iklim değişikliğiyle mücadeleyi merkezine alan yeşil bir tekno-sosyal girişim modelidir. Amacımız, bireylerin ve kurumların iklim krizine karşı bilgiyle, farkındalıkla ve çözüm odaklı düşünceyle donanmasını sağlamak.
Eğitimler, atölyeler, karbon ayak izi ölçümleri, doğa temelli etkinlikler ve farkındalık kampanyaları yürütüyoruz. Ayrıca Bilge Nesil Enstitüsü ve Yeşil Orman Okulu gibi kıymetli kurumların uzman desteğiyle daha da güçleniyoruz.

İklim Okulu, sadece farkındalık oluşturan bir platform değil; aynı zamanda eğiten, dönüştüren ve proje üreten bir yapıdır.

---

Fatma Yılmaz:
İklim Okulu’nu çok etkileyici anlattınız. Biraz daha detaylandırmak gerekirse, bu girişimin sunduğu hizmetler ve potansiyel iş birliklerinden de bahseder misiniz?

Süleyman Çetin:
Elbette. İklim Okulu’nu çok yönlü bir ekosistem olarak kurguladık. Yalnızca bireylerle değil; belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektörle de iş birliği yaparak sürdürülebilirlik alanında projeler geliştiriyoruz.

Öne çıkan çalışma alanlarımızdan bazıları şunlar:
• Sürdürülebilirlik ve İklim Değişikliği Farkındalık Eğitimleri
• SECAP (Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı) hazırlama ve danışmanlığı
• Sıfır Atık ekibi kurulumu ve kurum içi eğitimleri
• Karbon ayak izi ölçümü ve azaltım planları
• Yenilenebilir enerji projeleri için stratejik iş birlikleri ve danışmanlık

Ayrıca şu anda kurulum sürecinde olduğumuz çok heyecan verici bir projemiz var: İklim Kütüphanesi. Bu kütüphane, iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik alanında dijital ve basılı kaynakların derlendiği, öğrencilere, eğitimcilere, yerel yöneticilere ve araştırmacılara açık bir bilgi merkezi olacak.

Kısacası, İklim Okulu bir projeden çok daha fazlası: geleceği birlikte inşa etmeyi hedefleyen katılımcı bir dönüşüm hareketi.

---

Fatma Yılmaz:
İklim değişikliğine uyum süreci oldukça tartışılan bir konu. Bu süreci bize biraz aktarır mısınız? Genç bir girişimci olarak neler tavsiye edersiniz?

Süleyman Çetin:
İklim değişikliğine uyum süreci, değişen doğa koşullarına dirençli hale gelmemizi sağlayan bir dönüşüm sürecidir. Sadece doğal afetlere karşı hazırlıklı olmak değil; tarım, enerji, ulaşım, şehircilik gibi tüm alanlarda yeni bir anlayışı benimsemek anlamına gelir.

Bu noktada kavramlar çok önemli: iklim adaleti, dirençlilik, sürdürülebilir kalkınma, toplumsal farkındalık... Bilimsel projeksiyonlar önümüzdeki yıllarda ciddi risklerle karşı karşıya kalabileceğimizi gösteriyor. Ama bu bizi korkutmamalı.
Ben genç girişimcilere hep şunu söylüyorum: Doğayla barışık işler kurun. Teknoloji üretin ama bunu toplumsal faydayla bütünleştirin. Bir ağacı yaşatmak, bir su kaynağını korumak veya bir mahalleyi bilinçlendirmek bazen milyon dolarlık projelerden daha değerlidir. Küçük ama etkili adımlarla başlayın; farkı siz yaratın.

---

Fatma Yılmaz:
Çevre Yüksek Mühendisi ve aynı zamanda bir platformun kurucusu olarak neler yapıyorsunuz? Mesleğinizin öneminden de biraz bahseder misiniz?

Süleyman Çetin:
Çevre mühendisliği, insan ile doğa arasındaki hassas dengeyi kuran çok özel ve çok değerli bir meslektir. Biz sadece atık su arıtma projeleri yapan teknik uzmanlar değiliz; aynı zamanda toplumsal bilinç ve dönüşümün taşıyıcılarıyız.

İklim Okulu üzerinden yürüttüğümüz çalışmalarla, bu mesleğin sahadaki ve toplumsal hayattaki etkisini büyütüyoruz. Kurumlara sürdürülebilirlik rehberliği sunuyor, gençlerle ve çocuklarla çevre eğitimleri yapıyor, şehir planlamalarına çevre boyutu kazandırıyoruz.
Ben çevre mühendisliğini sadece bir meslek değil, hayatın ta kendisi olarak görüyorum. Çünkü doğa varsa yaşam vardır. Bizim işimiz, o yaşamın sağlıklı devam etmesini sağlamak.

---

Fatma Yılmaz:
İlkbahar geldi. Bu mevsimde yeni mezun çevre mühendislerine özel önerileriniz olur mu?

Süleyman Çetin:
İlkbahar doğanın yeniden doğduğu, umutların yeşerdiği bir mevsim. Yeni mezun çevre mühendisleri için de taze başlangıçlar demektir.
Ben özellikle toprağa dokunmalarını, doğayla birebir temas kurmalarını öneririm. Çünkü bu meslek sadece formüllerden ve yönetmeliklerden ibaret değildir; doğayı gerçekten tanımak, hissetmek gerekir.

Toprak sabırlıdır, dönüşür. Tıpkı çömlek gibi... Yoğruldukça şekil alır. Siz de mesleki yolculuğunuzda zamanla kendi şeklinizi bulacaksınız. O yüzden sabırlı olun ama üretmekten, katkı sunmaktan asla vazgeçmeyin.
Ayrıca çevre sağlığı, insan sağlığının temelidir. Bu anlayışla hareket ettiğinizde yaptığınız her iş çok daha anlamlı hale gelecektir.

---

Fatma Yılmaz:
Süleyman Bey bu değerli katkılarınız için çok teşekkür ederiz. Söyleşiyi bitirirken son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Süleyman Çetin:
Ben teşekkür ederim bu güzel davetiniz için. İklim değişikliği gibi büyük ve ortak bir meselede konuşmak, düşünmek, birlikte çözüm üretmek gerçekten çok kıymetli.

Son olarak şunu söylemek isterim:
Doğayı korumak bir tercih değil, bir sorumluluktur. Ve bu sorumluluğu hep birlikte taşıyabiliriz. Bilgiyle, şefkatle ve cesaretle yürüdüğümüz sürece umudumuz her zaman var olacaktır.

Şirketiniz TSRS’ye Hazır mı? Zorunlu Sürdürülebilirlik Raporlaması Başladı

TÜRKİYE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMA STANDARTLARI (TSRS) HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

Son yıllarda, küresel ekonomi sürdürülebilirlik odaklı dönüşüm geçiriyor. Avrupa Yeşil Mutabakatı, karbon nötr hedefleri ve yeşil finansman gibi kavramlar uluslararası ticaretin ve yatırım kararlarının merkezine yerleşti. Türkiye de bu sürecin dışında kalmamak için önemli adımlar atıyor. 04 Haziran 2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan düzenlemeyle, Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) belirlenmiş ve uluslararası standartlarla uyumlu hale getirilmiştir.

Bu standartların temel amacı, işletmelerin sürdürülebilirlik riskleri ve fırsatları hakkında şeffaf bilgi sağlamalarını zorunlu hale getirmektir. Bu sayede, şirketlerin sürdürülebilirlik politikaları, çevresel ve sosyal etkileri, karbon ayak izi ve iklim değişikliğiyle mücadele süreçleri raporlanabilir hale gelmektedir. TSRS, finansal raporlama ile entegre bir sürdürülebilirlik raporlama çerçevesi sunarak, yatırımcılar ve diğer paydaşlar için daha güvenilir ve karşılaştırılabilir bilgiler sağlamayı hedefler.

TSRS 1: SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLE İLGİLİ FİNANSAL BİLGİLERİN AÇIKLANMASI

TSRS 1, şirketlerin sürdürülebilirlikle ilgili risk ve fırsatlarını finansal karar alıcılar için açıklamalarını zorunlu kılar. İşletmenin gelecekteki nakit akışlarını, finansmana erişimini ve sermaye maliyetini etkileyebilecek sürdürülebilirlik riskleri detaylandırılır.

Bu kapsamda raporlamada şu konular öne çıkar:

• Değer zinciri boyunca çevresel ve sosyal etkiler

• Şirketin sürdürülebilirlik performansını nasıl yönettiği

• Risklerin ve fırsatların işletmenin finansal yeterliliğini nasıl etkileyebileceği

Bu bilgiler, yatırımcıların risk yönetimi ve fırsat analizi yapmalarına katkı sunarken, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine yönelik kurumsal stratejilerin şeffaf bir şekilde ortaya konmasını sağlar.

TSRS 2: İKLİMLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR

İklim değişikliğiyle mücadele ve uyum süreçleri, işletmelerin finansal yapısını doğrudan etkileyen faktörler arasındadır. TSRS 2, şirketlerin iklimle ilgili risklerini ve fırsatlarını açıklamalarını zorunlu hale getiren bir standarttır.

İşletmelerin raporlaması gereken başlıca konular:

• İklimle ilgili fiziksel riskler (aşırı hava olayları, kuraklık, deniz seviyesinin yükselmesi vb.)

• Karbon emisyonları ve azaltım stratejileri

• Yeşil dönüşüm süreçleri ve sürdürülebilirlik yatırımları

Bu standart, şirketlerin karbon ayak izlerini şeffaf bir şekilde hesaplamalarını ve iklim politikalarını ortaya koymalarını sağlamaktadır. Bu durum, Avrupa Birliği’nin zorunlu kıldığı Karbon Sınır Mekanizması (CBAM) ile uyumluluğu da beraberinde getirecektir.

HANGİ ŞİRKETLER İÇİN ZORUNLU?

TSRS kapsamında raporlama yükümlülüğü, büyük işletmelerle başlamış olup, belirlenen eşik değerleri aşan firmalar için 01 Ocak 2024 itibarıyla zorunlu hale getirilmiştir.

Bu kapsamda raporlama yükümlülüğü şu aşamalarla uygulanacaktır:

• İlk aşamada büyük ölçekli işletmeler (cari büyüklük kriterlerini aşan firmalar) raporlamaya tabi tutulacaktır.

• Orta ölçekli işletmeler için geçiş süreci devam etmekte olup, ilerleyen yıllarda kapsam genişletilecektir.

• Kapsam 3 emisyonları (tedarik zinciri emisyonları) için ilk iki yıl muafiyet tanınarak şirketlere uyum süreci sağlanmıştır.

Raporlama yükümlülüğüne dahil olan şirketler, uluslararası piyasalarda rekabet gücünü artırmak ve sürdürülebilirlik finansmanına erişim sağlamak açısından büyük bir avantaja sahip olacaktır.

TSRS DANIŞMANLIĞI: İKLİM OKULU YANINIZDA!

Sürdürülebilirlik raporlaması ve TSRS süreçleri, şirketler için teknik bilgi ve uzmanlık gerektiren bir süreçtir. İklim Okulu olarak, işletmelere TSRS uyumluluğu konusunda kapsamlı danışmanlık hizmeti sunuyoruz.

Hizmetlerimiz arasında:

• TSRS 1 ve TSRS 2 uyum süreci danışmanlığı

• Karbon ayak izi hesaplama ve raporlama

• Sürdürülebilirlik stratejisi oluşturma

• Yeşil finansmana erişim desteği

• İklim riskleri analizi ve çözüm önerileri

Siz de TSRS süreçlerine uyum sağlamak, şirketinizin sürdürülebilirlik performansını artırmak ve uluslararası yatırımcıların dikkatini çekmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

İklim değişikliğiyle mücadelede, sürdürülebilirlik raporlaması en güçlü araçlardan biridir. Türkiye’nin yeşil dönüşüm sürecinde yerinizi almak için harekete geçin!

Yeşil Yakalılar: Geleceğin En Çok Kazandıran Meslekleri

Sevgili dostlar,

Son yıllarda iş dünyasında büyük bir dönüşüm yaşanıyor. Artık sadece ofis çalışanları ve sahada görev yapan işçiler değil, gezegenin geleceğini doğrudan şekillendiren bir meslek grubu var: Yeşil Yaka Çalışanları. Çevre odaklı işler, yalnızca bir kariyer seçimi olmaktan çıkıp, iklim değişikliğiyle mücadelede, enerji dönüşümünde ve sürdürülebilir yaşamı teşvik etmede kilit roller üstlenmeye başladı. Üstelik bu meslekler artık yalnızca çevrecilerin değil, teknoloji uzmanlarının, mühendislerin, finansçılarının ve girişimcilerin de yer aldığı büyük bir ekosisteme dönüştü.

Peki, yeşil yaka meslekler tam olarak neler yapıyor? İş dünyasına nasıl bir fark katıyorlar? Şimdi bu soruların cevaplarına birlikte bakalım.

Rüzgâr Türbini Uzmanı Ne İş Yapar?

Rüzgâr enerjisi sektöründe çalışan bu uzmanlar, rüzgâr türbinlerinin kurulumunu, bakımını ve onarımını gerçekleştirir. Rüzgâr çiftliklerinin verimli çalışmasını sağlamak için mekanik, elektrik ve yazılım sistemlerini takip ederler. Ayrıca, türbin performans analizleri, enerji üretim tahminleri ve saha güvenliği yönetimi gibi süreçleri de yürütürler.

Güneş Enerjisi Mühendisi Ne İş Yapar?

Güneş enerjisi mühendisleri, güneş panelleri ve fotovoltaik sistemlerin tasarımını, kurulumunu ve bakımını üstlenir. Çatı ve arazi tipi güneş santrallerinin verimli çalışmasını sağlamak için elektrik, mekanik ve yazılım çözümleri geliştirirler. Ayrıca, güneş enerjisi santrallerinin şebekeye entegrasyonu, enerji depolama sistemleriyle uyumu ve verimlilik analizleri gibi süreçlerde de aktif rol oynarlar.

Elektrikli Araç Bakım Teknisyeni Ne İş Yapar?

Elektrikli ve hibrit araçların bakım ve onarımını yapan uzmanlardır. Batarya yönetim sistemleri, şarj altyapıları ve elektrik motorları üzerine çalışarak, araçların uzun ömürlü ve verimli şekilde kullanılmasını sağlarlar. Ayrıca, elektrikli araçlarda yazılım güncellemeleri ve güvenlik kontrolleri gibi teknik işlemleri de yürütürler.

Karbon Ayak İzi Danışmanı Ne İş Yapar?

Şirketler, kamu kurumları veya bireyler için karbon emisyonlarını hesaplar, analiz eder ve azaltma stratejileri geliştirirler. Yeşil ekonomi kapsamında karbon denkleştirme projeleri, sürdürülebilir enerji kullanım planları ve emisyon azaltım programları oluşturarak, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynarlar.

Sürdürülebilir Tarım Uzmanı Ne İş Yapar?

Sürdürülebilir tarım uzmanları, toprak sağlığı, su yönetimi, organik tarım ve biyolojik çeşitliliğin korunması konularında çalışır. Tarımsal üretimi ekosistemle uyumlu hale getirmek için doğal gübreler, zararlı böceklerle biyolojik mücadele ve su tasarrufu teknikleri geliştirirler.

Atık Yönetimi Mühendisi Ne İş Yapar?

Sanayi tesisleri, şehir yönetimleri ve özel şirketler için atık oluşumunu minimize eden sistemler tasarlar. Geri dönüşüm, kompostlama, enerji geri kazanımı gibi yöntemlerle atıkların ekonomiye kazandırılmasını sağlarlar. Ayrıca, tehlikeli atık yönetimi ve sıfır atık politikalarının uygulanmasını denetlerler.

Bu meslekleri incelediğimizde, yeşil yakalıların sadece çevreyi korumakla kalmayıp aynı zamanda ekonomik fırsatlar oluşturduğunu da görüyoruz. Artık yeşil işler, yalnızca bir çevreci hareketin parçası değil; teknolojiyle, finans dünyasıyla, sanayiyle iç içe geçmiş büyük bir sistemin anahtarı haline geldi.

Su ve Atıksu Yönetimi Uzmanı Ne İş Yapar?

Su kaynaklarının korunması ve etkin kullanımı için su arıtma, su tasarrufu ve su kalitesi yönetimi alanlarında çalışır. İçme suyu ve atıksu arıtma tesislerinde görev alarak, suyun sürdürülebilir kullanımını sağlamak amacıyla teknik çözümler üretirler.

Çevre Politikaları Danışmanı Ne İş Yapar?

Hükümetler, belediyeler, özel şirketler ve STK’lar için çevre mevzuatı, sürdürülebilirlik politikaları ve yeşil dönüşüm stratejileri geliştirir. Çevre dostu yatırımları teşvik eden düzenlemeler üzerinde çalışarak iklim politikalarının belirlenmesine katkı sağlarlar.

Yeşil Hidrojen Uzmanı Ne İş Yapar?

Yeşil hidrojen, yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen temiz hidrojendir. Bu uzmanlar, hidrojen üretim teknolojileri, depolama ve taşımacılık süreçlerini optimize ederek temiz enerji dönüşümüne katkı sağlarlar.

Sonuç olarak, yeşil yaka mesleklerin popülerleşmesi sadece çevresel farkındalıkla ilgili değil. Bu meslekler aynı zamanda yeni ekonomik düzenin ve sanayi dönüşümünün merkezinde yer alıyor. Sürdürülebilir enerji, döngüsel ekonomi, karbon yönetimi gibi konular artık yalnızca birer ideal değil, rekabet avantajı sağlayan kritik sektörler haline geldi.

Bugün gelişmiş ülkeler yeşil dönüşüm için milyarlarca dolarlık yatırımlar yaparken, biz de Türkiye’de bu meslek gruplarına gereken önemi vermek zorundayız. Üniversiteler, meslek liseleri ve özel eğitim kurumları bu alanlarda daha fazla uzman yetiştirmeli; gençler yeşil yakalı kariyer fırsatlarını keşfetmeli.

Çünkü gelecekte, sadece çevreyi koruyan değil, aynı zamanda ekonomik olarak güçlü olanlar kazanacak.

Sevgilerle,

Süleyman Çetin  (Yeşil Yakalı) 

Çevre Yüksek Mühendisi ve Proje Uzmanı 

Yeşil Dönüşümü ve Sürdürülebilirliği Anlamak: Karbon, Su ve Geleceğin Ekonomisi

 Sevgili dostlar,

Dünya hızla değişiyor ve artık ekonomik kalkınmanın yalnızca finansal büyümeyle değil, çevresel sürdürülebilirlikle de ölçüldüğü bir döneme girdik. Karbon emisyonları, su tüketimi, yaşam döngüsü analizleri ve sürdürülebilirlik raporlamaları, şirketlerin ve ülkelerin geleceğini doğrudan etkileyen unsurlar haline geldi. Avrupa Birliği’nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM – CBAM) gibi uygulamaları, ihracatçı ülkeler için artık karbon emisyonlarını yönetmeyi zorunlu kılıyor.

Bu yazıda, karbon ayak izi, su ayak izi, yaşam döngüsü analizi, sürdürülebilirlik raporlaması ve karbon kredisi projeleri gibi kavramları detaylarıyla ele alarak, şirketler ve bireyler için ne anlama geldiğini inceleyeceğiz.

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM – CBAM)

Avrupa Birliği’nin uygulamaya koyduğu Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM – CBAM), yüksek karbon salınımı yapan ürünlere ek maliyetler getiren bir düzenlemedir. 1 Ekim 2023’te yürürlüğe giren bu sistem, demir-çelik, çimento, alüminyum, elektrik, gübre ve hidrojen gibi sektörleri kapsıyor.

Neden Önemli?

SKDM’nin amacı, Avrupa pazarına giren ürünlerin karbon salınımını azaltarak, çevresel sürdürülebilirliği teşvik etmek ve yüksek emisyonlu üretim yapan ülkeleri dönüşüme zorlamaktır. Türkiye gibi AB ile yoğun ticaret yapan ülkeler için bu mekanizma büyük bir ekonomik dönüşüm ihtiyacını beraberinde getirmektedir.

Kimleri Etkiliyor?

• Avrupa’ya ihracat yapan firmalar
• Yüksek karbon salınımına sahip üretim yapan sanayi tesisleri
• Sürdürülebilir üretim süreçlerini benimsemek zorunda olan şirketler

Ne Yapılmalı?

• Karbon ayak izi hesaplamaları yapılmalı
• Düşük karbonlu üretim modellerine geçilmeli
• Enerji verimliliği artırılmalı ve yenilenebilir enerji kaynakları kullanılmalı

---

Karbon Ayak İzi (KAİ) Nedir?

Karbon ayak izi, bir kişi, kuruluş veya ülkenin atmosfere saldığı toplam sera gazı miktarını ifade eder. CO₂ (karbondioksit) eşdeğeri ile ölçülür ve iki temel kategoriye ayrılır:

1. Doğrudan Emisyonlar → Fosil yakıt tüketimi, sanayi faaliyetleri, ulaşım gibi kaynaklardan doğrudan salınan karbon
2. Dolaylı Emisyonlar → Ürünlerin üretim süreçleri, elektrik tüketimi, satın alınan hizmetler gibi dolaylı kaynaklardan gelen karbon

Karbon Ayak İzi Nasıl Azaltılır?

• Enerji verimliliği artırılmalı, yenilenebilir enerjiye geçilmeli
• Ulaşımda elektrikli araçlar tercih edilmeli, toplu taşıma yaygınlaştırılmalı
• Endüstride düşük karbonlu teknolojiler teşvik edilmeli
• Ormanlık alanlar artırılmalı, karbon yutak alanları korunmalı

SKDM ile karbon ayak izinin önemi daha da arttı. Çünkü yüksek karbon salınımı yapan ürünler, uluslararası ticarette ek vergilere tabi tutuluyor.

---

Su Ayak İzi (SAİ) Nedir?

Tıpkı karbon ayak izi gibi, su ayak izi de bir bireyin, şirketin veya ülkenin tükettiği toplam su miktarını ölçer. Üç ana bileşeni vardır:

1. Mavi Su Ayak İzi → Tatlı su kaynaklarından (nehirler, göller) doğrudan çekilen su
2. Yeşil Su Ayak İzi → Tarımda yağmur suyu kullanımı
3. Gri Su Ayak İzi → Kullanılan suyun kirlenmesi sonucu geri dönüşümü zor hale gelen miktar

Neden Önemli?

• Küresel su kaynakları giderek azalıyor. Türkiye, su stresi yaşayan ülkelerden biri.
• Tarımda kullanılan suyun %50’den fazlası yanlış sulama nedeniyle israf ediliyor.
• Sanayi sektöründe su kullanımı giderek artıyor.

Nasıl Azaltılır?

• Su tasarrufu sağlayan üretim teknikleri benimsenmeli
• Tarımda damla sulama ve ileri sulama sistemleri kullanılmalı
• Sanayi tesislerinde suyun geri dönüşümü sağlanmalı

---

Yaşam Döngüsü Analizi (LCA) Nedir?

Bir ürünün veya hizmetin üretimden tüketime kadar olan çevresel etkilerini analiz eden bir yöntemdir. LCA, ürünlerin karbon ayak izini, su ayak izini ve çevresel etkilerini ölçerek sürdürülebilir üretim süreçleri geliştirilmesine yardımcı olur.

Aşamaları:

1. Hammadde çıkarımı → Üretimde kullanılan malzemelerin çevresel etkisi
2. Üretim süreci → Fabrikalarda enerji tüketimi ve atık miktarı
3. Dağıtım ve lojistik → Nakliye ve depolama süreçleri
4. Tüketim ve kullanım → Ürünün kullanıldığı süre boyunca oluşturduğu atık ve enerji tüketimi
5. Atık yönetimi → Geri dönüşüm veya bertaraf edilme süreci

Neden Önemli?

• Şirketler, çevre dostu ürünler üretmek için LCA analizlerine ihtiyaç duyuyor.
• AB ve SKDM gibi düzenlemeler, şirketlerden LCA verileri talep ediyor.
• Tüketiciler, çevresel etkisi düşük ürünleri tercih etmeye başladı.

---

Sürdürülebilirlik Raporlaması ve GRI (TSRS)

Sürdürülebilirlik raporlaması, şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) performanslarını şeffaf bir şekilde paylaşmalarını sağlayan bir sistemdir. Küresel Raporlama Girişimi (GRI - Global Reporting Initiative), sürdürülebilirlik raporlaması için en yaygın kullanılan standartlardan biridir.

Neden Önemli?

• Yatırımcılar ve tüketiciler, çevresel etkilerini azaltan şirketlere daha fazla yöneliyor.
• Avrupa Birliği ve SKDM gibi düzenlemeler, şirketlerden sürdürülebilirlik verilerini talep ediyor.
• Yeşil finansman imkanlarından yararlanmak için şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarını açıklaması gerekiyor.

---

Karbon Kredisi Proje Geliştirme

Karbon kredisi, bir şirketin veya ülkenin belirli bir miktarda sera gazı emisyonunu dengelemesine olanak tanıyan bir finansal mekanizmadır.

Nasıl Çalışır?

• Bir şirket karbon azaltıcı projelere yatırım yaparak karbon kredisi elde eder.
• Bu krediler, uluslararası karbon piyasalarında satılabilir.
• Orman koruma, yenilenebilir enerji projeleri, enerji verimliliği projeleri bu kapsama girer.

Neden Önemli?

• Şirketler karbon nötr hale gelmek için karbon kredisi projelerine yöneliyor.
• Yeşil yatırımlar için yeni finansman olanakları doğuyor.

---

Sonuç Olarak,

Yeşil dönüşüm artık bir tercih değil, zorunluluk. SKDM, karbon ve su ayak izi, sürdürülebilirlik raporlaması gibi kavramlar, hem şirketler hem de bireyler için çevresel sorumlulukları yeniden tanımlıyor. İş dünyasında rekabet edebilmek ve geleceğe hazır olmak için bu kavramları anlamak ve uygulamak zorundayız.

Sevgiyle kalın,

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi ve Proje Uzmanı