Ad

balıkçılık etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
balıkçılık etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

MAVİ EKONOMİ NEDİR? BAŞARILI MAVİ GİRİŞİM ÖRNEKLERİ

MAVİ GİRİŞİM NEDİR?

Mavi girişim, deniz ve okyanus kaynaklarını sürdürülebilir bir şekilde kullanarak ekonomik, çevresel ve sosyal fayda sağlayan yenilikçi iş modellerine verilen isimdir. Bu girişimler, denizlerin sağlığını koruyarak mavi ekonomiyi geliştirir, deniz yaşamını destekler ve aynı zamanda ekonomik değer yaratır. Sürdürülebilir balıkçılıktan deniz teknolojilerine, yosun üretiminden okyanus enerjisine kadar birçok farklı sektörü kapsar.

TÜRKİYE VE DÜNYADAN MAVİ GİRİŞİM ÖRNEKLERİ

TÜRKİYE’DEN MAVİ GİRİŞİM ÖRNEKLERİ

1. Algaeo

  • Alan: Mikroalg (yosun) üretimi ve biyoteknoloji

  • Faaliyet: Mikroalg üretimiyle gıda, yem, kozmetik ve biyoyakıt sektörleri için sürdürülebilir hammaddeler geliştiriyor.

2. Mare Marine Temiz Deniz Teknolojileri

  • Alan: Deniz temizliği ve atık yönetimi

  • Faaliyet: Deniz yüzeyindeki atıkları temizleyen, sürdürülebilir, güneş enerjisiyle çalışan deniz temizleme araçları geliştiriyor.

3. Akuamaks

  • Alan: Akıllı su ürünleri yetiştiriciliği

  • Faaliyet: Yapay zekâ destekli sistemler ile balık çiftliklerinin verimliliğini artırıp su kalitesini iyileştiren çözümler sağlıyor.

DÜNYADAN MAVİ GİRİŞİM ÖRNEKLERİ

1. Ocean Cleanup (Hollanda)

  • Alan: Okyanus plastik temizliği

  • Faaliyet: Okyanuslardaki plastik kirliliğini temizleyen gelişmiş teknolojiler geliştiriyor ve uyguluyor.

2. Notpla (İngiltere)

  • Alan: Yenilebilir deniz yosunundan ambalaj üretimi

  • Faaliyet: Plastik atıklara alternatif olarak yosun bazlı biyolojik olarak parçalanabilen ve yenilebilir ambalaj ürünleri üretiyor.

3. Sea6 Energy (Hindistan)

  • Alan: Yosundan biyoyakıt üretimi

  • Faaliyet: Büyük ölçekli deniz yosunu çiftlikleri ile biyoyakıt, tarımsal gübre ve biyolojik olarak parçalanan ürünler üretiyor.

4. Orbital Marine Power (İskoçya)

  • Alan: Okyanus ve gelgit enerjisi üretimi

  • Faaliyet: Denizlerdeki gelgit hareketlerinden elektrik enerjisi üreten yenilikçi türbinler geliştiriyor.

MAVİ GİRİŞİMLERİN ÖNEMİ VE GELECEĞİ

Mavi girişimler; okyanusları temiz tutmak, sürdürülebilir balıkçılığı desteklemek, yenilenebilir enerji üretmek ve deniz ürünlerini sürdürülebilir biçimde geliştirmek gibi çok yönlü faydalar sağlar. Aynı zamanda yeni ekonomik fırsatlar yaratırken istihdamı da artırır.

Türkiye gibi üç tarafı denizlerle çevrili ülkeler için mavi girişimler, hem çevresel sürdürülebilirlik hem de ekonomik kalkınma açısından kritik önemdedir. Bu alanda yapılacak yatırımlar, Türkiye’nin gelecekteki ekonomik büyümesinin anahtarı olabilir.



Mavi Ekonomi ve Mavi Büyüme Nedir ve Hangi Sektörleri İlgilendirir?

• Mavi ekonomi kavramı yeşil büyüme kavramından daha yeni duyulmaya başlayan bir kavram olduğundan farklı farklı tanımlamalar yapılmıştır. 

• Dünya Bankası'na göre mavi ekonomi, "okyanus ekosisteminin sağlığını korurken ekonomik büyüme olup sulara bağlı geçim kaynakları ve gelişmiş endüstriler için okyanus kaynaklarının sürdürülebilir kullanımıdır." 

• Avrupa Komisyonu da bunu "Okyanuslar, denizler ve kıyılarla ilgili tüm ekonomik faaliyetler" olarak daha geniş çerçevede tanımlamaktadır.

• Milletler Topluluğu ise "okyanusumuzun veya 'mavi' kaynaklarımızın daha iyi yönetilmesini teşvik eden yeni ortaya çıkan bir kavram" olarak değerlendiriyor. 

• İklim Okulu Uzmanları "mavi ekonomi tanımına, karbon depolama, kıyıların korunması, kültürel değerler ve biyolojik çeşitlilik gibi pazarlanamayan ekonomik faydaları da içerdiğini" ekliyor. 

• Mavi Ekonomi Merkezi de "artık dünya çapında yaygın olarak kullanılan bir terimdir ancak birbiriyle ilişkili farklı üç anlamı vardır - okyanusların ekonomilere genel katkısı, okyanusların çevresel ve ekolojik sürdürülebilirliğini ele alma ihtiyacı ve okyanus ekonomisini hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler için bir büyüme fırsatı olarak görüyoruz." şeklinde söylüyor.

• Birleşmiş Milletler (UN) son zamanlarda Mavi Ekonomiyi "okyanus kaynaklarının kullanımının sürdürülebilir olup olmadığını belirleyen bir dizi ekonomik sektör ve ilgili politikaları içeren bir ekonomi" olarak tanımladı. Yani sürdürülebilir balıkçılıktan ekosistem sağlığına ve kirliliği önlemeye kadar uzanan sürdürülebilirlik. Yine mavi ekonomi, okyanus kaynaklarının sürdürülebilir yönetiminin, çeşitli ortaklıklar aracılığıyla sınırlar ve sektörler arasında ve şimdiye kadar görülmemiş bir ölçekte işbirliği gerektireceğini fark etmemize zorluyor. Bu durum, özellikle önemli sınırlamalarla karşılaşan Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri ( kısa adı SIDS) ve En Az Gelişmiş Ülkeler ( kısa adı LDC) için zor bir görev oluyor. 

Ayrıca BM, Mavi Ekonominin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarından 14 "Sudaki Yaşam" amacına ulaşmada yardımcı olacağını belirtiyor.

• Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF), Sürdürülebilir MAVİ EKONOMİ İlkeleri Raporu'na bu terime verilen anlamla başlıyor: "Bazıları için mavi ekonomi, denizin ve su kaynaklarının sürdürülebilir ekonomik kalkınmada sürdürülebilir olsun ya da olmasın, denizcilik sektöründeki herhangi bir ekonomik faaliyet için kullanılması anlamına gelir."

WWF'nin raporunda ortaya koyduğu gibi, mavi ekonomi kavramının bir kavram ve politika oluşturma ve yatırım hedefi olarak üst düzeyde benimsenmesine rağmen, hala yaygın olarak kabul gören bir tanımı yoktur. 

En basit haliyle;

Mavi ekonomi, enerji, denizcilik, balıkçılık, su ürünleri yetiştiriciliği, madencilik ve turizm gibi okyanus ve kıyı kaynaklarının ekonomik kullanım aralığını ifade eder. Ayrıca karbon depolama, kıyıların korunması, kültürel değerler ve biyolojik çeşitlilik gibi pazarlanamayan ekonomik faydaları da içerir.

Mavi ekonomiye bağlı Mavi Büyüme potansiyelini sınırlayan üç  büyük sorun vardır;

  • Okyanus, deniz gibi su kaynaklarını hızla bozan mevcut endüstriyel eğilimler,
  • Yenilikçi mavi ekonomi sektörlerinde istihdam ve kalkınma için insan sermayesine yatırım eksikliği,
  • Deniz kaynakları ve okyanusların ekosistemin devamı için yetersiz bakımı.

Mavi Ekonomi ile Mavi Büyüme'nin Gelecekteki Potansiyeli

Mavi büyüme, balıkçılık, turizm ve deniz taşımacılığı gibi geleneksel okyanus faaliyetlerinin yanı sıra, sularda yenilenebilir enerji, su ürünleri yetiştiriciliği, deniz dibi çıkarma faaliyetleri, deniz biyoteknolojisi ve biyolojik arama dahil olmak üzere gelişmekte olan endüstrileri gerektirmektedir. Mavi ekonomi, piyasa tarafından ele geçirilmeyen ancak ekonomik ve insan faaliyetlerine önemli katkı sağlayan okyanus ekosistem hizmetlerini de benimsemeye çalışır. Bunlar karbon tutma, kıyı koruma, atık bertarafı ve biyolojik çeşitliliğin varlığını koruma alanlarıdır.  

2015 yılı WWF brifinginde, önemli okyanus varlıklarının değerinin 24 trilyon ABD dolarının üzerine çıktığı belirtiliyor. Balıkçılık artık aşırı kullanılıyor, ancak su ürünleri yetiştiriciliği ve açık deniz rüzgar enerjisi için hala çok yer var. Su ürünleri yetiştiriciliği, balığın yüzde 58'ini küresel pazarlara sağlayan en hızlı büyüyen gıda sektörüdür. Sadece Avrupa Birliği'nde mavi ekonomi ile 2014'te 3.362.510 kişi istihdam edildi. Bu nedenlerle potansiyeli yüksek olup su ürünleri yetiştiriciliği, özellikle en yoksul ülkelerin gıda güvenliği için hayati önem taşımaktadır. 

Mavi Büyüme'de İlgili Sektörler

  • Su ürünleri yetiştiriciliği (balık çiftlikleri, aynı zamanda alg yetiştiriciliği )
  • Deniz biyoteknolojisi
  • biyolojik araştırma
  • Balık tutma
  • tuzdan arındırma
  • Deniz taşımacılığı
  • Kıyı, okyanus ve deniz turizmi (Mavi Turizm) 
  • Mineral Kaynakları
  • Açık denizde petrol ve gaz endüstrisi
  • Deniz üstü rüzgar enerjisi (ayrıca gelgit ve dalga enejileri )
  • Gemi İnşası ve Gemi Onarımı 
  • karbon tutma
  • kıyı koruma
  • Atık bertarafı
  • Biyoçeşitliliğin varlığı
  • okyanus gelişimi

Mavi Ekonomi ve Mavi Büyüme