Kamu Yeşil Mimari Projeler ile Öncü Olmalı

YEŞİL DÖNÜŞÜME UYGUN MİMARİ PROJELER ŞART!

Değerli dostlar,

Dünyamız her geçen gün daha fazla ısınıyor, doğal kaynaklarımız azalıyor, betonla çevrili şehirlerde yeşile hasret büyüyen nesiller yetişiyor. Bu tabloda hâlâ mimaride estetik kaygılarla enerji tüketimini göz ardı etmek, kamu yapılarında ihtiyaçtan fazla enerji kullanmak artık lüks değil, bir israftır.

Geldiğimiz noktada mimari projelerin yeşil dönüşüm perspektifiyle hazırlanması zorunludur. Mimaride sürdürülebilirlik artık bir seçenek değil, gelecek nesillere bırakacağımız yaşam kalitesinin belirleyicisidir.

Yapay Havuza Değil, Toprağa Yatırım

Yıllardır mimari projelerde estetik unsurlar olarak yapay havuzlar, süs şelaleleri ve büyük su oyunları tercih edildi. Oysa iklim krizinin kapımızda olduğu bir dünyada, bu tür uygulamalar artık gerçekçi değildir.

• Yapay havuzlar su israfıdır.

• Buharlaşma ve bakım için harcanan enerji ve kimyasal kullanımı ciddi bir çevresel yüktür.

• Bunun yerine yağmur bahçeleri, biyolojik göletler, gölgeli yeşil alanlar gibi hem estetik hem doğa dostu sistemler tercih edilmelidir.

Kamu Kurumları Öncelikli Olmalı

Yeşil mimarinin en büyük destekçisi kamu kurumları olmalıdır. Çünkü toplumun gözü, kamuya aittir. Belediyelerden okullara, hastanelerden kaymakamlıklara kadar her yapı:

• Güneş panellerine sahip olmalı,

• Doğal ışığı yeterince alacak şekilde konumlandırılmalı,

• Yüksek enerji verimliliğine sahip cam sistemleriyle donatılmalı,

• Gündüz dahi ışık yakılan binalar değil, gün ışığını verimli kullanan yapılar olmalıdır.

Eğer bir kamu binasında gündüz saatlerinde hâlâ yapay ışık yanıyorsa, burada hem tasarım hatası hem de kamu kaynağının israfı vardır.

Enerji Verimliliği Güzelliğin Önünde Gelmelidir

Mimari elbette estetik barındırmalıdır. Ancak estetik, sürdürülebilirlik ilkeleriyle çeliştiği anda anlamını yitirir.

Örneğin:

• Işık geçirmeyen koyu camlar,

• Güneşi engelleyen kalın çerçeveler,

• Isı kaybına neden olan gösterişli cepheler,

• Soğutma yükünü artıran koyu renk çatılar…

Güzel görünüyor olabilir, ancak bunlar enerji tüketimini artırıyor, karbon ayak izini büyütüyor.

Bunun yerine;

• Pasif güneş sistemleri,

• Termal camlar,

• Doğal havalandırma sağlayan mimari açıklıklar tercih edilmelidir.

• Beton değil, yeşil cepheler öne çıkarılmalıdır.

Betondan Öte: Yaşanabilir Mekânlar İnşa Edelim

Yeşil mimari, sadece az enerjiyle çalışan değil; aynı zamanda insanın doğayla bağını koparmayan projelerdir.

Bir binayı sırf “fonksiyonunu yerine getiriyor” diye betona gömmek, insanı da içine gömmek anlamına gelir.

Gölgelik ağaçlar, yeşil avlular, yağmur suyu toplayan çatılar, nefes alan duvarlar…

Bunlar geleceğin değil, bugünün ihtiyaçlarıdır.

SONUÇ OLARAK:

Eğer gerçek bir yeşil dönüşüm istiyorsak, bunu sadece kelimelerde değil, proje onaylarında, mimari çizimlerde, kamu ihale şartnamelerinde ve yapı ruhsatlarında görmeliyiz.

Yarın değil, bugün başlamalıyız.

Ben Süleyman Çetin olarak, çevre mühendisi ve proje uzmanı kimliğimle bu süreçte hem özel sektör hem kamu kurumları için yeşil mimari danışmanlığı, enerji ve çevre dostu bina projelendirme desteği sunmaktan memnuniyet duyarım.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi ve Proje Uzmanı

Çatıda GES Etüdü Nasıl Yapılır? (Resimli Anlatım)

1) Öncelikle hızlı bir etüt için İşverenden istenilecek ivedi evraklar alınmalıdır.

Evraklar:

a) Mimari Proje b) Son 12 aylık elektrik faturası

2) Çatıya çıkmadan önce YG odasına gidip tespitlerde bulunmalıdır. Nedir bunlar ? 

a) Trafo gücü nedir? b) YG Hücre tipleri nedir ? 

Eğer bir otoprodüktör hücre gerekecekse (ki bazı dağıtım şirketleri bunu istemekte) bu hücrenin konulabilmesi için yeterli alan var mıdır? 

c) Ölçü hücresindeki akım ve gerilim trafo oranları nelerdir? (iki adet çift yönlü sayaç konulması halinde çift sekonder akım trafosu gerekecektir. Kısacası hem akım trafosu hem de gerilim trafosunun en az çift sekonder olması gerekir. 

d) Ana dağıtım panosundaki TMŞ değeri nedir? (Bağlantı yapılabilmesi için 4 kutuplu olması şartı aranıyor.) Bunların hepsinin resimlenerek kayda alınması gerekir.

3) GES yapılacak fabrika veya tesisin telefon ile uydudan konumunu alın. Daha sonra, olması gereken, bir drone ile çatının komple bir bütün olarak fotoğraflarının çekilmesidir. Varsa gölge oluşturacak engeller (baca, silo, parapet, ağaç, yan bina...) onları da ayrıca fotoğraf çekin. Bazen bacalardan çıkan toz ve is gibi kirlilik oluşturan yerleri tespit edin veya buraya panel yerleştirmeyin.

4) Sonrasında çatıya çıkın. Çatıya çıkarken dikkat edin çünkü bazen forklift ile çıkmak zorunda kalabilirsiniz.

Çatıda : 

a) Hadve aralıklarını ölçün. 

b) Tepedeki birleşim yerinin genişliğini ölçün. Burası genelde yürüyüş yolu olarak kullanılmakta. 

c) Çatının ve çatıların eğimini ölçün. (Genelde telefon ile ölçülüyor ancak bazen yanlış ölçülebiliyor. Dolayısıyla açı ölçerli bir lazermetre almanızda yarar var. Hem uzunluk hem de açı ölçüyor) 

d) Baca ,silo, ağaç, yan bina gibi gölge oluşturacak yapıların en ve boylarını ölçün. 

e) Tesisi aydınlatmak amacıyla çatıya polikarbon çatı malzemesi koyuluyor. Bunun da yine en ve boyunu ölçün. Ayrıca polikarbon üzerinde asla yürümeye çalışmayın, Çünkü bastığınız an kırılıp yere düşme olasılığınız var ki böyle kazalar oldu.

f) Yukarıda saydıklarımızı ayrıca resimleyin, çünkü lazım olacak.

5) İnverter odasını İşveren ile beraber belirleyin. İnverter odası bağlantı yapılacağı trafo ADP odasının yakınına konulmasında özellikle maddi olarak yarar var. Bunun yanında çatıdan DC kabloları ineceğiniz yeri de mutlaka görün. İnverter odası DC kabloların indiği yere (bina tarafına) konulabiliyorsa ne ala.

6) Drone ile çektiğiniz kuşbakışı resimde inverter odası, trafo postası ve kablo güzergahlarını paint yardımıyla çizin. Aralarındaki mesafeyi de buraya yazın.

7) Tüm bunlar bittikten sonra tüm verilerinizi 3boyutlu grafik programında çizerek projeyi görme vakti.

EK BİLGİLER:

+ Çatı üzerinde çatı bitim noktası itibari ile kuzeyde kalan yükseklikleri dikkate almanıza gerek yok bazen kuzey olarak son noktada onlarda klima dış ünitesi HAVALANDIRMA borusu fan çıkışları olabiliyor veya parapet kuzey tarafta ise hiç önemi yoktur.

+ Mevcut yapıya ek yük geleceği için deprem performans analizi de gerekecektir. 

+ Yapı çatısına yıl boyunca gelen güneş açısı ve enerji değerlerini kontur grafiği şeklinde Revit aracılığıyla da alabilirsiniz.